1.Have you found your lost dog yet?

 find  found

2. She spoke too softly. I couldn’t hear her.

 hear  heard

3. But we heard everything she said .

 say  said

4. We went shopping and I bought a new pair of jeans.

 buy  bought

5. Did you sleep well last night?

 sleep  slept

6. I used to make a lot of money, but I don’t make much now.

 make  made

7. We were really surprised when we won the game.

 win  won

8. We thought we would lose for sure.

 lose  lost

9. Have you ever met a movie star?

 meet  met

10. Mum taught our sisters how to cook, but she didn’t teach us.

 teach  taught

FILL IN THE PAST SIMPLE TENSE

ON FRIDAY, THE CHILDREN TALKED ABOUT A DAY OUT TOGETHER IN THE COUNTRY. THE NEXT MORNING, THEY   WENT   TO THE COUNTRY WITH THEIR TWO DOGS AND  PLAYED TOGETHER. BEN AND DAVE  HAD SOME KITES. SOME TIME LATER THE DOGS  WERE NOT THERE. SO THEY CALLED THEM AND  LOOKED FOR THEM IN THE FOREST. AFTER HALF AN HOUR THE CHILDREN  FOUND  THEM AND  TOOK THEM BACK. CHARLIE WAS VERY HAPPY TO SEE THEM AGAIN. AT LUNCH TIME NICK WENT TO THE BIKES AND FETCHED THE BASKET WITH SOME MEAT SANDWICHES. THEN THEY PLAYED FOOTBALL. NICK AND DAVE WON. IN THE EVENING THEY RODE HOME.

Համաստեղ

Նապաստակի մը օրագիրը

Նապաստակը նման էր վախկոտ մարդու տեսակին: Նապաստակը շատ ուշադիր էր իր շրջապատի հանդեպ և ուներ վառ ու երազկոտ երևակայություն: Ես նույնպես ունեմ պատկերավոր ու երազկոտ երևակայություն:

Երևակայություն

Երևակայությունը կարևոր դեր է խաղում մեր կյանքում: Եթե մարդն ընդհանրապես չունենա երևակայություն, նա  կզրկվի բոլոր գիտական հայտնագործություններից ու արվեստի ստեղծագործություններից, իսկ առաջընթացը կանգ կառնի: Հեռախոս, համակարգիչ, մեքենա… Ժամանակին սրանք ստեղծել հնարավոր չէր: Բայց գտնվեցին մարդիկ, որոնց երևակայությունը հուշեց, որ հնարավոր է:

Այժմ ես հաճախում եմ Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոն: Ջանք ու եռանդ չեմ խնայում, որպեսզի կարողանամ հասնել նպատակիս ու ստեղծել իմ սեփական խաղը, որն արդեն կա երևակայությանս մեջ:

Սերմնավոր բույսերի առաջին ներկայացուցիչները, որոնք գրավել են երկրագունդը, մերկասերմերն են: Մերկասերմերը մեծամասամբ ծառեր են: Նրանք ունեն լավ զարգացած վեգետատիվ օրգաններ՝ արմատ, ցողուն և տերևներ:

Ջրի խնայողության նպատակով՝ մերկասերմերի տերևները ձևափոխվեցին ասեղնաձև փշերի, որի համար էլ նրանք երբեմն կոչվում են փշատերևավորներ կամ ասեղնատերևավորներ:

Սիբիրում և Հեռավոր Արևելքում աճում է սիբիրյան սոճին` մայրին, որի կոներից ստանում են շատ արժեքավոր սննդանյութ՝ մայրու յուղ: 

Սիբիրում նաև շատ տարածված է խեժափիճին: Ի տարբերություն այլ մերկասերմերի, այն մշտադալար չէ և աշնանը թափում է տերևները: Նրա փայտը շատ ամուր է և օգտագործվում է շինարարության մեջ:

Մերձարևադարձային և արևադարձային գոտիներում տարածված է նոճին կամ կիպարիսը: Այն ունի թեփուկավոր տերևներ:

Հյուսիսային Ամերիկայում աճում են հսկայական ծառեր՝ սեքվոյաներ, որոնք նույնպես պատկանում են մերկասերմերի բաժնին: Նրանց բարձրությունը հասնում է  130−150  մետրի, իսկ հաստությունը՝  8  մետրի, իսկ տարիքը՝ մինչև  2000  տարի:

Գ.Մխիթարյանի <<Գիտելիքների ստուգման առաջադրանքներ մաս I>>-ից

3.  տարբերակ 1

I-3,    II-1,    III-2,    IV-2

3.  տարբերակ 2

I-2,    II-2,    III-1,    IV-4

3.  տարբերակ 3

I-1,    II-2,    III-1,    IV-3

3.  տարբերակ 4

I-2,    II-3,    III-4,    IV-2

4.  տարբերակ 1

I-3,    II-1,    III-1,    IV-4,    V-4

4.  տարբերակ 2

I-2,    II-2,    III-3,    IV-1,    V-1

4.  տարբերակ 3

I-2,    II-1,    III-4,    IV-3,    V-5

4.  տարբերակ 4

I-3,    II-4,    III-2,    IV-2,    V-4

5.  տարբերակ 1

I-3,    II-4,    III-3,    IV-3,    V-3

5.  տարբերակ 2

I-2,    II-3,    III-4,    IV-1,    V-2

1.Ռասսաներ՝ եվրոպեոիդ, մոնղոլոիդ, նեգրոիդ և ավստրալոիդ:

Եվրոպեոիդ՝սպիտակկամ թուխ մածկ, միջին կամ բարձր հասակ, սև կամ խարտյած մազեր:

Մոնղոլոիդ՝ սև, կոշտ և ուղիղ մազեր, մաշկի թուխ կամ դեղնավուն մաշկ,տափակ դեմք, աչքերի նեղ բացվածք, խիստ արտահայտված այտոսկրեր:

Նեգրոիդ՝ մաշկի մուգ գույն, գանգուր մազեր, լայն քիթ, հաստ շուրթեր:

Ավստրալոիդ՝ մուգ գույնի մաշկ, հաստ շուրթեր, լայնանիստ քիթ, զարգացած մազածածկույթ:

2.Աշխարհի ժողովուրդները դավանում են տարբեր կրոններ: Սակայն ամենամեծաքանակ հետևորդներն ունեն երեքը՝ քրիստոնեությունը, մահմեդականությունը (իսլամ) և բուդդայականությունը: Դրանք համարվում են համաշխարհային կրոններ:

Քրիստոնեությունն ունի մի քանի ուղղություն: Գլխավոր ուղղություններն են կաթոլիկությունը, ուղղափառությունը և բողոքականությունը:

Մահմեդականության երկու ուղղություններն են սուննիզմը և շիիզմը:

Հնագույն կրոններից է հուդայականությունը, որի դավանորդները հրեաներն են:

Վահանանց պատերազմ

Վահանանց պատերազմը 481-484 թվականներին տեղի ունեցած ապստամբություն է, որն ուղղված էր Սասանյան Պարսկաստանի կրոնափոխության և պարսկացման քաղաքականության դեմ: Ապստամբությանը մասնակցել են հայկական, վրացական և աղվանական ուժեր: Հայաստանում հայրենասիրական ուժերը միավորվել էին Վահան Մամիկոնյանի շուրջ, որը Վարդան Մամիկոնյանի եղբոր որդին էր: Այդ ժամանակ Հայաստանի կաթողիկոսը Գյուտն էր, որին 471 թվականին պարսից Պերոզ արքան կանչում է արքունիք և նրանից պահանջում կրոնափոխ լինել: Գյուտը մերժում է կրոնափոխության առաջարկը և վերադառնալով Հայաստան՝ կյանքի վերջին տարիները անցկացնում է Վանանդ գավառում: Նրան հաջորդում է Հովհաննես Ա. Մանդակունին:

Արևելյան Վրաստանում Վախթանգ թագավորը ապստամբում է պարսիկների դեմ և սպանում պարսից արքայի դրածո բդեշխ Վազգենին, որը նաև Վարդան Մամիկոնյանի փեսան էր: Վազգենը ուրացել էր քրիստոնեությունը և կրոնափոխ եղել:

Վախթանգի կողմից Վազգենի սպանությունը առիթ հանդիսացավ ապստամբության սկսվելուն: 481 թվականին հայ նախարարները Վահան Մամիկոնյանի առաջնորդությամբ հավաքվում են Շիրակ գավառում և որոշում ապստամբել: Տեղի են ունենում Ակոռիի, Ներսեհապատի, Ճարմանայի և մի շարք այլ ճակատամարտեր ու բախումներ, որոնց արդյունքում 484 թվականին Նվարսակ գյուղում Հայաստանի և Պարսկաստանի միջև կնքվում է պայմանագիր: Պայմանագրի արդյունքում պարսիկները վերջնականապես հրաժարվում են կրոնափոխության մտադրությունից, և հայ իշխանները ստանում են ներքին ինքնավարություն: 485 թվականին Վահան Մամիկոնյանը մեկնում է Տիզբոն և ստանում Հայաստանի տանուտերի, իսկ ավելի ուշ՝ մարզպանի պաշտոնները:

Վահանանց ապստամբությունը ունեցավ շատ կարևոր դեր հայոց ներքին ինքնավարության հաստատման ու պահպանման գործում:

Աղբյուրը՝ https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4

1.ինչէնշանակում «ֆիզիկա» բառը

Ֆիզիկաբառնառաջացել է «ֆյուզիս» ՝ բնությունբառից:

2.որնէֆիզիկայիհիմնականխնդիրը

Ֆիզիկայիհիմնականխնդիրըշրջակաաշխարհը և այնտեղտեղիունեցողերևույթներըբացատրելն է:

3.ինչէուսումնասիրումֆիզիկան

Ֆիզիկանուսումնասիրում Է մեխանիկական, էլեկտրական, մագնիսական, լուսային, ատոմային և միջուկայիներևույթները:

4.քննարկելինչէբնությունը

Բնություննայնամենիամբողջությունն է, ինչըշրջապատում է մարդուն:

5.ինչեսհասկանումբնությաներևույթասելով

Բնությանմեջտեղիունեցողփոփոխություններնանվանումենբնությաներևույթներ:

6.բերելֆիզիկականերևույթներիօրինակներ

Ավտոմեքենայիշարժվելը, քարիընկնելը, ջրիսառչելը:

7.թվարկելֆիզիկականերևույթներիտեսակները

մեխանիկական, էլեկտրական, մագնիսական, լուսային, ատոմային և միջուկային

8.ինչէֆիզիկականմարմինը:Բերեքօրինակներ:

Մեզշրջապատողյուրաքանչյուրառարկաընդունված է անվանելֆիզիկականմարմին: Օրինակ ՝ բռնակը, աթոռ, հեռախոս:

9.ինչէնյութը:Բերեքօրինակներ:

Այնինչիցբաղկացած է ֆիզիկականմարմինը, կոչվում է նյութ: Օրինակ՝երկաթ, ջուր, օթ, պղինձ:

10.ինչէմատերիան

Այնամենըինչգոյությունունիտիեզերքումանվանումենմատերիա: Օրինակ՝լույս, աստղ, երկինք, բույս:

1.ինչպես ենք գիտելիքներ ձեռք բերում բնության երևույթների մասին

Բնության մեջ ամեն մի երևույթի փոփոխություն ունի պատճառ և ամենի մի պատճառի համապատասխանում է որոշակի հետևանք:

2.ինչ է փորձը և ինչով է այն տարբերվում դիտումից

Բազմաթիվ երևույթների ուսումնասիրման համար կատարվում են փորձեր, որոնք հնարավորություն են տալիս նույն պայմաններում բազմիցս կրկնելու ուսումնասիրվող երևույթը և հատուկ սարքերով կատարելու համապատասխան չափումներ:

4.Ինչ է վարկածը

Ուսումնասիրվող երևույթը բացահայտելու համար նախ արվում է որոշակի ենթադրություն կամ առաջադրվում է վարկած:

5.Ինչ է օրենքը

Ընդհանրացնելով բնության երևույթների մասին դիտումների և փորձերի միջոցով ստացած տվյալները գիտնականները հայտնաբերում են օրենքներ:

6.Ինչ է  ֆիզիկական տեսությունը

Ֆիզիկական երևույթների որոշակի խմբի մասին գիտելիքների ամբողջությունն անվանում են ֆիզիկական տեսություն:

7.Ֆիզիկական մեծությունների չափումներ,չափումների դերը գիտության մեջ

Ֆիզիկական մեծությունը կարելի է չափել: Առանց չափումների անհնար է նույնիսկ ինչ- որ բան պատրաստել:

8..Ինչ է նշանակում չափել որևէ ֆիզիկական մեծություն:

Չափել որևէ ֆիզիկական մեծություն նշանակում է այն համեմատել նույնատիպ մեծության, որն ընդուբված է անվանել միավոր:

9.Երկարության հիմնական և այլ  միավորները:Չափման գործիք

Երկարության չափման համար օգտագործում են կիլոմետր, սանտիմետր, միլիմետր, միկրոմետր, նանոմետր: Ֆիզիկական մեծություններ չափելու համար անհրաժեշտ են զանազան ֆիզիկական սարքեր:

10.Ինչ չափիչ   սարքեր եք  ճանաչում: Թվարկեք

Չափիչ սարքեր են չափաքանոնը, չափերիզը, չափագլանը, վայրկենաչափը, ջերմաչափը և այլն:

11.Այդ սարքերը ինչ ֆիզիկական մեծություններ են չափում

Երկարություն, ժամանակ, ջերմաստիճան և այլն:

12.Ինչ է չափիչ սարքի սանդղակ

Յուրաքանչյուր չափիչ սարք ունի սանդղակ

13.Որն է չափիչ սարքի չափման սահմանը

Չափիչ սարքի սանդղակի ամենամեծ արժեքը կոչվում է սարքի չափման սահման:

14.Ինչն են անվանում սանդղակի բաժամնման արժեք

Երկու հարևան գծիկների միջև հեռավորությունը կոչվում է սանդղակի բաժանման արժեք:

15.Ինչից է կախված չափման սխալը

Չափման սխալը կախված է բաժանման արժեքից:

լրացուցիչ առաջադրանք

1.Որն է ֆիզիկական մեծություն

1.վայրկյանը  2.ատոմը

3.թռիչքը  4.սնդիկը

2. Որն է ջերմային երևույթը

1.կապարի հալվելը          2.որոտը

3.գնդի գլորվելը        4.աղավնու թռիչքը

3.Որն է  մեխանիկական երևույթը

1.ջրի եռալը   2.որոտը

3. կայծակը 4.ճոճանակի տատանվելը

4.Որն է  ձայնային  երևույթը

1.լամպի թելիկի շկացումը   2.մարմնի անկումը

3.տերևների սոսափյունը       4.մոլորակի շարժումը

5.Որն է էլեկտրական երևույթը

1.արձագանքը   2.էլեկտրոսալիկի տաքանալը

3.նետի թռիչքը       4.մարմնի լողալը

6.Որն է լուսային երևույթը

1.ամպերի շարժվելը          2.որոտը

3.աստղերի առկայծումը     4.արտույտի երգելը

Լրացուցիչ առաջադրանք

Հայ ինժեներ, գունավոր հեռուստատեսության, լուսահեռագրության առաջին գյուտարար Հովհաննես Ադամյանը ծնվել է Բաքվում՝ խոշոր նավթարդյունաբերողի ընտանիքում: Հովհաննես Ադամյանը գունավոր հեռուստատեսության և լուսահեռագրության գյուտարարն է. 1925թ. Երևանի համալսարանում ստեղծված հատուկ լաբորատորիայում Ադամյանը պատրաստել և գործողության մեջ ցուցադրել է «Հեռատես» եռագույն պատկերման սարքը: Նրա մշակած եռագույն հեռուստատեսությունն առաջին անգամ կիրառվել է Լոնդոնում 1928թ.: 1945–51թթ. ԱՄՆ-ի Կոլումբիա (CBS) ռադիոընկերությունը Նյու Յորքում կատարել է փորձնական ցուցադրում, իսկ 1951–53թթ. Ադամյանի համակարգն օգտագործվել է գունավոր պատկերներ ցուցադրելու համար:Ադամյանի աճյունը 1970թ. Սանկտ Պետերբուրգի հայկական գերեզմանատնից  փոխադրվել է Երևանի քաղաքային պանթեոն:

Հովհաննես Ադամյանի անունն է կրել Երևանի ռադիոէլեկտրակապի տեխնիկումը:

Լրացուցիչ հարցեր և վարժություններ

1. Թվարկե՛ք նյութեր և մարմիններ (5-ից ոչ պակաս), որոնք դուք կարող եք գտնել ձեր տանը,և նշե՛ք, թե ինչի համար են նրանք օգտագործվում:

Բաժակ, գդալ, դանակ, ծաղկաման, աթոռ:

Ապակի, երկաթ, ալյումին, պղինձ, պլաստմասսա:

2. Անվանե՛ք որևէ իր, որը կարելի է պատրաստել տարբեր նյութերից:

Քանոնը կարելի է պատրաստել փայտից, պլաստմասսայից, ապակուց:

3. Անվանե՛ք մի քանի առարկա, որոնք կարելի է պատրաստել մեկ նյութից:

Երկաթից կարելի է պատրաստել մեխ, կացին.մուրճ:

4. Ապակուց պատրաստված բաժակը նյո՞ւթ է, թե՞ մարմին:

մարմին

5. Հետևյալ շարքից առանձնացրե՛ք մարմինների և նյութերի անունները՝

Մարմին- ջերմաչափ, ջուր, մոմ, մատանի, ապարանջան, սեղան, դանակ

Նյութ- պարաֆին, պղինձ, պոլիէթիլեն, արծաթ, փայտ, երկաթ, ալյումին

ջերմաչափ, ջուր, պարաֆին, մոմ, պղինձ, մատանի, պոլիէթիլեն,

ապարանջան, արծաթ, սեղան, փայտ, դանակ, երկաթ, ալյումին:

6. Լրացրե՛ք բաց թողած նյութերի անունները.

ա) ալյումին- լար բ) ալյումին- պատառաքաղ գ) ռետին-գնդակ

դ) ապակի- բաժակ ե) փայտ- քանոն զ) փայտ սեղան

7.Հետևյալ նյութերից որոնք են անօրգանական և որոնք օրգանական`

Արծաթ-անօրգ.,,բուրդ-օրգ.,,ավազ-անօրգ.,ցեմենտ անօրգ.,փայտ- օրգ.,պողպատ-անօրգ,սառույց- անօրգ.,ճարպ-օրգ.,շաքար-օրգ.,ցինկ-անօրգ.:

Միավորների միջազգային համակարգում զանգվածը չափվում է կիլոգրամներով: Գրամը կազմում է (կիլոգրամի 1⁄1000-ը)։ Բացի գիտության մեջ կիրառվող այս միավորներից, գոյություն ունեն տարբեր ոլորտներում կիրառվող այլ միավորներ՝ ֆունտ, ունցիա, կարատ, տոննա, Պլանկի զանգված և այլն։ Աստղագիտության մեջ մարմինների զանգվածի համեմատման համար չափանիշ է հանդիսանում Արեգակի զանգվածը։

Խնդիրներ

1. Ֆիզիկան
2. Ջուրը
3. Նաֆթը
4. Վարկյաները
5. Ճոճանակի տատանվելը
6. Կապարի հալվելը
7. Տերևների սոսափյունը
8. Էլեկտրասալիկի տաքանումը
9. Աստղերի առկայծումը
10. Չափագլան
11. 38 մմ
12. 1 մմ

Մակեդոնական կամ հայկական հարստությունը Բյուզանդիայում

Հարստության անունը

Իր անունը Մակեդոնական (Հայկական) հարստությունը ստացել է հարստության հիմնադիր՝ Բարսեղ Ա-ի (Վասիլ I) բյուզանդական վարչական թեմի անունից։

Հարստության ծագումը

Պատմաբանների մեծամասնությունը, հիմք ընդունելով հայկական և բյուզանդական աղբյուրները, գտնում է, որ հարստության հիմնադիր Բարսեղ Ա–ն հայ վերաբնակիչների սերնդից է։ Բարսեղի նախնիները փախել են Հայաստանից Բյուզանդիա 5-րդ դարի երկրորդ կեսին և բնակություն են հաստատել Ադրիանապոլիս քաղաքի մոտակայքում։ Ըստ պատմիչի՝ Բարսեղի տոհմը սերվում է Արշակունիներից։

Հարստության սկզբնավորումը

Մեկնելով Պոլիս և դառնալով Միքայել Գ կայսրի ֆավորիտը, որը նրան ամուսնացնում է իր սիրուհի՝ Եվդոկիա Ինգերինայի հետ, Բարսեղը վերացնում է կայսրի ազդեցիկ հորեղբորը՝ Վարդին, դառնալով կեսար, իսկ շուտով նաև՝ գահակից։ 867 թ կազմակերպում է կայսրի սպանությունը և միանձնjա զբաղեցնելով գահը, հիմնադրում է Մակեդոնական (Հայկական) հարստությունը։

Մակեդոնական (Հայկական) հարստության օրոք Բյուզանդական կայսրությունը քաղաքական և մշակութային վերելք է ապրում։ Բարսեղ Ա հետնորդների մեջ հանդես են գալիս բավականին կիրթ գործիչներ, որոնք բարեհամբույր էին տրամադրված անտիկ մշակույթի հանդեպ։ Այսպես, Կոստանդիանոս  Ծիրանածինը (գահակալության տարիները՝ 913-959) գրքերի մոլի սիրահար էր, գրական տաղանդով օժտված անձնավորություն, ստեղծել է մի շարք բժշկական, պատմական և գյուղատնտեսական երկասիրություններ, իսկ Լևոն Զ՝ աստվածաբան ու պոետ էր։

Կայսրության մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլիսը զարմացնում էր իր հեքիաթային շքեղությամբ և պերճանքով։ Նրա տաճարների և աշխարհիկ կառույցների վայելչությունն ու փայլը հմայիչ տպավորություն էր թողնում մեծ քաղաքի հյուրերի վրա։ Զարգանում էր ոսկերչությունը, կիրառական արվեստը։ Աճում էր եկեղեցիների և վանքերի թիվը։

Հարստության վերջին ներկայացուցիչները

Հայկական հարստության տիրակալների ժամանակաշրջանում իր առավելագույն հզորությանը Բյուզանդիան հասավ Բարսեղ Բ օրոք (958 — 1025)։ Հարստության վերջին ներկայացուցիչը կայսրուհի Թեոդորան էր :

Քաղաքականությունը

Դինաստիայի կայսրերի զգալի մասը խոչնդոտել է խոշոր հողատիրության զարգացումը, վարել մանր գյուղացիական հողատիրությունը պահպանելու քաղաքականություն: Բյուզանդական բանակը արաբներից վերագրավել է զգալի տարածքները, կայսրությանն է ենթարկել Բուլղարիան։ Բանակում վճռական դեր է խաղացել հայ իշխանների զորքը, աչքի են ընկել հայազգի զորավարներ Մելիասը (Մլեհ Մեծ), Հովհաննես և Թեոփիլոս Կուրկուասները և ուրիշներ։

https://hy.wikipedia.org/wiki/Բյուզանդական_կայսրություն

https://hy.wikipedia.org/wiki/Հայկական_(Մակեդոնական)_հարստություն

1.Որոշեք ձեր տան սենյակային և բժշկական ջերմաչափերի բաժանման արժեքները և գրանցեք ցուցմունքները

Բժշկական ջերմաչափ- 0,1  ⁰C, 36,6 ⁰C

Սեյնակաին ջերմաչափ- 1 ⁰C, 22 ⁰C

2.Տանը չափաժապավենով չափեք ձեր ճաշասենյակի լայնությունն,երկարությունը և  հաշվեք սենյակի մակերեսը:

Երկարությունը նշանակեք  a -տառով,

Լայնությունը՝   b- տառով

մակերեսը ՝S -տառով

a=5 մ      b=3 մ

S=ab=5*3=15 մ²

Տ.-1

I- 2

II- 2

III- 4

Տ.-2

I- 3

II- 1

III- 2

Տ.-3

I- 2

II- 1

III- 1

Տ.-4

I- 1

II- 3

III- 3

21. 48 վ 1վ
22. 45 կմ/ժ 5 կմ/ժ
23. 34 ⁰C   42 ⁰C    1 ⁰C
24. 36 մ³
25. 60 մ³
26. վարկյան, րոպե, ժամ, միլիվարկյան, օր, շաբաթ, ամիս, տարի, դար
27. 10 ⁰C