Ստեփան Զորյանի <<Ջրհորի մոտ>> պատմվածքը
«Ջրհորի մոտ» պատմվածքը պատմում է Առաջին համաշխարհային պատերազմից մի դրվագ, որտեղ միմյանց դեմ կռվում էին ռուսական և ավստրիական զորքերը։ Պատմվածքի գլխավոր հերոսը Բաղդասարն էր։ Այն օրը, երբ պետք է ջուր մատակարարեին, անհասկանալի պատճառով չեն մատակարարում։ Տղաները ծարավում են և այլևս չեն կարողանում կռվել։ Այդ պատճառով որոշում են, որ իրենցից մեկը պետք է գնա մոտակա ջրհորը և ջուր բերի բոլորի համար։ Վիճակ են գցում, և վիճակն ընկնում է Բաղդասարին։ Նա սողեսող տեղ է հասնում։ Սպիտակ թաշկինակը թափահարելով՝ նա ջուրը հասցնում է ընկերներին։ Սակայն ջուրը չի բավականացնում բոլորին։ Այս անգամ որոշում են խմբով գնալ։ Ավստրիացիները նույնպես ծարավում են ։ Երկու կողմերը հանդիպում են ջրհորի մոտ։ Մոռանալով պատերազմի մասին՝ նրանք զրուցում և ծիծաղում են։ Երեկոյան հրամայում են կրակ բացել թշնամու վրա։ Զինվորները չեն ուզում կռվել։ Հաջորդ օրը իմանում են, որ իրենց բարեհոգի վաշտապետին սպանել են։ Սպանել են, քանի որ թույլատրել է տղաներին գնալ ջրհորի մոտ։ Զինվորները սպանում են մատնիչին։ Պատմվածքը մարդկային ամուր հարաբերությունների, նվիրվածության ու ամենաանկեղծ հավատարմության մասին է։
Ես շատ կցանկանայի, որ ամբողջ աշխարհում խաղաղություն լիներ, և ոչ մի երիտասարդ ստիպված չլիներ իր կյանքի գնով վճարել հայրենիքի ազատության համար …
Մարգարյան Գեղամ 