Ответьте на вопросы.

Что такое янтарь ?

Из чего состоит янтарь?

Какие интересные факты о янтаре вы знаете?

Прочитайте текскт и посмотрите видео

Греки верили, что янтарь -это окаменевшие лучи солнца.

Вообразите комнату,полностью покрытую панелями янтаря, пылающими и излучающими свет — неудивительно, что Янтарная комната в Царском Селе считалась Восьмым Чудом света.

Король Пруссии Фридрих Вильгелм I преподнес Комнату, как дипломатический дар Петру Великому в 1717, после того, как Петр восхитился этим чудом во время визита в Шарлоттенбург, Берлин.

Янтарная Комната была сначала установлена в Зимнем Дворце, но в 1755 Императрица Елизавета поручила архитектору Франческо Растрелли переместить ее в Екатерининский Дворец.Отдельные панели янтаря 76 гвардейцев перенесли от Ст.Петербурга до Царского Села за шесть дней на руках. Они не были достаточно большие, чтобы заполнить новые 100 метров декора,поэтому были добавлены зеркальные вкладки, а верхняя часть стенок была специально окрашена, чтобы имитировать янтарь.

Во время Великой Отечественной войны оккупационные войска сняли янтарные панели и привезли их Альфреду Роду, руководителю Кенингсбергского Художественного Музея в Калининграде. Часть Янтарной Комнаты последний раз видели на выставке в Кенингсбергском Замке, прежде, чем она была спрятана в катакомбах. С этого момента начинается загадка. Сегодня существует много версий о ее местонахождении.

Группа мастеров по янтарю «Царскосельской Янтарной мастерской» работала начиная с 1982 по воссозданию великолепной Янтарной Комнаты. Для возрождения старого исскуства по янтарю, наши мастера глубоко исследовали и используют старые методы работы с янтарем.

Большой опыт, новые технологии и высокий уровень мастерства позволили воссоздать Янтарную Комнату к 300-летию Санкт-Петербурга.

3. Словосочетание.

Словосочетания:

1) обозначают предмет и его признак (например: широкая река,

полевые цветы, золотая брошь);

2) указывают на действие и предмет, на который оно переходит (например: читать газету, навестить друга, рисовать

красками);

3) указывают на действие и его признак (например: отдохнуть

хорошо, весело засмеяться); обозначают признак признака

(нап ри мер: очень интересный, необыкновенно вкусный).

4. По данному образцу составьте и запишите словосочетания.

берег (чего?) моря; берег (какой?) морской.

Залив реки; опушка леса; поле пшеницы; воздух гор; лапы зверя; лай

собаки; площадь города; остановка автобуса; движение транспорта;

горы Кавказа; инструменты хирурга; свет луны; переплёт книги; фонд

библиотеки; окраина деревни.

Залив (какой?) морской; опушка (какая?) просторная; поле (какое?) широкое; воздух (какой?) ядовитый; лапы (какие?) милые; лай (какой?) писклявый; площадь (какая?) ухоженная; остановка (какая?) переполненная; движение (какое?) стримительное;

горы (какие?) высокие; инструменты (какие?) чистые; свет (какой?) яркий; переплёт (какой?) аккуратный; фонд (какой?) благотворительный, окраина (какая?) заброшанная.

5. Составьте словосочетания, подбирая к данным существительным имена прилагательные.

Снег (какой?), сестра (какая?), море (какое?), кусты (какие?), занятие

(какое?), знания (какие?), книги (какие?), кукла (какая?), брат (какой?),

учительница (какая?), директор (какой?), упражнение (какое?), коридор

(какой?), цветок (какой?), день (какой?), зима (какая?), пальто (какое?).

Снег белый, сестра вредная, море взволновонное, кусты загадочные, занятие

скучное, знания бесполезные, книги электронные, кукла жуткая, брат ленивый,

учительница пожилая, директор строгий, упражнение сложное, коридор

королевский, цветок ядовитый, день позновательный, зима суровая, пальто девичье.

6.Заполните пропуски, употребив глаголы дать, сдать, создать, передать, отдать.

1. Марина, ты, кажется, увидишь сегодня Нину? передай ей, пожалуйста, эти

книги. 2. Антон отдал мне журнал, который он взял на прошлой неделе, поэтому

я мог дать тебе его. 3. Джон сдаст последний экзамен на следующей неделе, я

знаю, что в каникулы он хочет поехать домой. Ты можешь передать с ним сувениры

своим родителям. 4. Молодой инженер создал интересный проект моста.

б) Напишите предложения с этими глаголами.

Мама дала мне банан что бы я потолстела.

Шпион сдал товарищя, что бы спастись.

Коллекционер кукол создал свою фирменную куклу.

Египетские фараоны передавали свои знания из поколения в поколения.

Он отдал себя всего работе.

7.Вставьте вместо точек личные местоимения (она, ее, у нее и пр.)

1. Вот моя старшая сестра. У нее прекрасный характер, оне добрый и умный

человек. Я часто вспоминаю ее, особенно когда мне нужен хороший совет.

2. Мой младший брат не выбрал специальность, ему нравится и математика и

языки. у него есть мечта поступить в университет. Он любит получать письма, поэтому я часто посылаю письма ему 3. Раньше я жил в небольшом городе, там и

сейчас живут и учатся мои школьные друзья. Я всегда посылаю им поздравительные открытки, письма. Я рассказываю о своих делах, своей жизни и

учёбе.

8.Вставьте глаголы ехать (идти), поехать (пойти), заехать (зайти),

подъехать (подойти), входить (войти), выходить (выйти), уходить (уйти), приехать (прийти), пройти.

а) 1. Каждый день мы идём в университет в 9 часов и уходим из университета в

3 часа. 2. Где ваши друзья? – Они пошли в театр. Они сказали, что придут из театра

поздно. 3. Каждый день этот студент ходит в нашу библиотеку в 4 часа и выходит оттуда в 6 часов. 4. Вчера моя сестра вышла из дома в 7 часов утра и пришла домой только в 9 часов вечера. 5. В прошлый понедельник мой друг уехал в Санкт-Петербург. Через две недели он приехал в Москву. 6. Мы первый раз были в Москве и первый раз решили поехать на метро самостоятельно. Мы вошли в вестибюль станции, подшли к схеме линий метро и посмотрели, как нам лучше доехать до нужной станции. Мы подошли к кассе, купили билет и спустились вниз по эскалатору. Но мы не запомнили, где нам нужно сделать пересадку, поэтому мы подошли к дежурной по станции и спросили её об этом.

б) Один наш приятель живет в деревне недалеко от Москвы. Однажды он

пригласил нас в гости. Мы решили поехать к нему в субботу вечером. Мы выехали из

дома в 6 часов, зашли в магазин за вином и конфетами, потом пошли на рынок за

фруктами, потом сели на автобус и поехали на вокзал. Мы приехали на вокзал и подошли к кассам. Я посмотрел расписание поездов и увидел, что электричка только что уехала.

Мы купили билеты и пошли на платформу. Когда поезд подехал, мы вошли в вагон и сели

у окна. Когда мы приехали на нашу станцию, было ещё светло. Я спросил одну

женщину, как доехать в нужную нам деревню. Она объяснила, как пойти туда. Скоро

мы приедем к дому нашего приятеля. Он был очень рад, что мы приежали к нему.

9. Напишите предложения, используя глаголы в будущем времени.

1. Завтра я напишу письмо маме.

2. В четверг мы поиграем в баскетбол.

3. Вечером мы поужинаем в ресторане.

4. В воскресенье мы будем гулять и отдыхать в парке.

5. Мой друг будет учится в институте.

6. Мой брат изучит физику и математику.

7. В субботу Нина обязательно прочитает статью.

8. У Нины будет день рождения. Я думаю, что в этот день будет тепло.

9. Мы подарим ей диски.

10. Вечером студенты выступят в клубе.

11. Они станцуют и споют.

10. Напишите предложения, используя глаголы в нужной форме.

1. Сейчас я живу в Ростове, а раньше я жил в Бразилии.

2. Анвар читает текст, а вчера он не читал

3. Я не купил подарок сестре, но завтра я обязательно куплю

4. Сегодня Хуан не ходил в поликлинику, но в среду он обязательно пойдёт

5. Марта ездила на телеграф и завтра она уедет от туда.

6. Сегодня я позвонил брату, в четверг я позвоню ещё раз.

7. Сегодня на улице тепло, а вчера было холодно.

8. Сегодня я не занят, а завтра утром я буду знать

9. Сейчас я чувствую себя хорошо, а вчера я чувствовал себя плохо.

10. Каждый день я повторяю грамматику, а вчера я не повтрил её.

11. В пятницу мы не ходили на стадион, но в воскресенье обязательно пойдём.

11․ Употребите глагол в нужной форме.

1. Иван слушает музыку. Когда он дослушает музыку, он пойдёт гулять по городу.

2. Завтра наша группа напишет диктант. Когда мы допишем его, мы пойдём на перерыв.

3. Вчера студенты отвечали тему «Мой друг». Когда они ответили тему, они пошли заниматься в спортзал.

Вместо точек вставьте глаголы учить, знать, изучать,понимать, учиться в нужной форме.

1. Иностранные студенты учат писать по-русски.

2. Ирина изучает математику на математическом факультете.

3. Иностранцы хорошо понимают по-русски.

4. Дети учат стихи наизусть.

5. Студенты хорошо знают русские глаголы.

Заполните пропуски. Используйте глаголы: пойти – поехать, прийти – приехать, идти.

А.

1. Антон поехал в Москву на поезде.

2. Студенты приехали с экскурсии поздно вечером.

3. Ирина пришла из университета в 2 часа 15 минут.

4. Антон вчера не пришёл на урок, потому что он был болен.

5. Марина приехала к врачу на машине.

Б.

1. Друзья поехали в ресторан на такси.

2. Студенты пошли к декану.

3. Артур хочет приехать на родину в августе.

4. Виктор не может прийти на урок, потому что у него болит голова.

5. Анна не хочет идти в кино, она устала.

12․ Раскройте скобки. Используйте предлог к.

1. Футболисты серьёзно готовились к этой важной полуфинальной игре.

2. Спортсмен готовится к прыжку в воду.

3. Артисты готовятся к выступлению.

4. В странах с холодным климатом очень важно хорошо подготовиться к зиме.

5. Вы уже подготовились к празднику?

6. Мы с друзьями готовимся к встрече Нового года.

7. Певица готовится к новыму концерту.

8. Хирург готовится к сложной операции.

13. Напишите сочинение на темы:

«Если бы в мире не было …»

«Мир, в котором я хочу жить»

14.Вместо точек вставьте глагол любить в нужной форме.

1. Мы любим гулять в парке вечером.

2. Моя сестра любит петь.

3. Он не любит писать письма.

4. Вы любите играть в футбол?

5. Мой брат любит американское кино.

6. Они не любят заниматься вечером.

7. Я люблю смотреть телевизор.

Упражнение 15. Вместо точек вставьте глагол хотеть в нужной форме.

1. Я хочу хорошо говорить по-русски.

2. Вы хотите обедать?

3. Мы хотим играть в футбол.

4. Он хочет изучать русский язык.

5. Студенты не хотят писать диктант.

6. Ты хочешь смотреть телевизор?

7. Анна хочет танцевать.

Упражнение 16. Вместо точек вставьте глагол мочь в нужной форме.

1. Я не могу писать быстро.

2. Виктор может писать по-русски правильно.

3. Она может сделать это упражнение.

4. Вы можете повторить вопрос?

5. Мы не можем сегодня смотреть телевизор.

6. Ты можешь объяснить новый урок?

7. Они не могут завтра быть в театре.

Упражнение 17. Напишите текст в прошедшем времени.

На уроке мы читаем текст и учим новые слова. Потом преподаватель

спрашивает, а студенты отвечают. Рашид отвечает правильно, он хорошо знает

новые слова. Артур говорит громко, а Анна говорит тихо. Потом

преподаватель объясняет новую тему. Мы хорошо понимаем, что говорит

преподаватель. Мы повторяем глаголы и пишем диктант. Все студенты

работают хорошо.

На уроке мы читали текст и учили новые слова. потом преподователь спросил, а студенты ответили. Рашид ответил правильно, он хорошо знал новые слова. Артур говорил громко, а Анна говорила тихо. Потом преподователь объяснил новую тему. Мы хорошо поняли что говорил преподователь. Мы повторили глаголы и написали диктант. Все студенты работали хорошо.

2.Прочитайте рассказ и обсудите его.

21 августа 1911 года Джоконду украл итальянский мастер по зеркалам Винченцо Перуджи, который в то время работал в Лувре. Зачем он это сделал до сих пор не понятно.Существует версия, что Перуджи собирался вернуть «Мону Лизу»в Италию, будучи уверенным в том, что во Францию она попала незаконно, не зная или позабыв, что Леонардо да Винчи привез картину во Францию сам. Поиски полиции оказались тщетными.Подозреваемыми в краже  были Пабло Пикассо и Гийом Аполлинер, последнего даже арестовали, потом, правда, отпустили.Знаменитый портрет был найден лишь через два года на его исторической родине.Незадачливый похититель отозвался на объявление в газете и предложил продать «Джоконду» директору галереи Уффици. Скорее всего, он планировал сделать копии и выдавать их за подлинники. Перуджи, арестовали и посадили в тюрьму, впрочем, судьи учли его итальянский патриотизм и дали ему небольшой срок.

В итоге длительных путешествий, лишь через год  4 января 1914 года шедевр(после многочисленных показов по итальянским городам) вернулся в Парижский Лувр.

Улыбка или диагноз?

Главная загадка Джоконды кроется в ее улыбке. Все знают, что улыбаться можно по-разному: счастливо, печально, смущенно, обольстительно, сардонически, насмешливо. Но в случае Моно Лизы ни одна из этих характеристик не подходит. Имеется великое множество разных объяснений ее улыбки, некоторые из них заслуживают внимания, на другими хочется лишь посмеяться.

Кто-то утверждал, что изображенная на холсте женщина беременна. А ее улыбка – ощущение будущей матери, чувствующей шевеление плода. Другой уверяет, что улыбка Джоконды предназначена возлюбленному. И им является сам художник.

Кто-то (возвращаясь к вопросу об автопортретности картины) считает, что это загадочная улыбка самого Леонардо

Улыбкой Моно Лизы довольно сильно обеспокоены врачи. Для них портрет Джоконды – прекрасный шанс примерить к ней тот или иной  диагноз, не боясь совершить врачебную ошибку. Чего только не приписывали бедной женщине, изображенной на портрете. И паралич лицевого нерва, и высокий уровень холестерина, а даже отсутствие передних зубов.

Пытались разгадать тайну улыбки Моно Лизы и нейрофизиологи. По их версии, тайна кроется не в самой моделии не в мастере, а в зрителях. Отчего у нас создается ощущение, что ее улыбка то исчезает, то появляется снова? Нейрофизиолог Гарвардского университета Маргарет Ливингстон утверждает, что магия искусства здесь не причем. Все дело в  особенности человеческого зрения: на появление и исчезновение улыбки влияет то, с какой стороны на лицо Джоконды смотрит человек.Специалисты разделяют два типа  человеческого зрения: центральное,которое ориентировано на детали, ипериферическое,не такое четкое. Стоит вам сосредоточиться на глазах «модели» или попытаться обнять взглядом все ее лицо – Джоконда вам дарит улыбку. Однако стоит вам сконцентрировать взгляд на ее губах, как улыбка тотчас растает. Вот так по-научному ученые разобрались с таинственной улыбкой Моны Лизы.

Впрочем, что бы там не доказывала нам человеческая физиология,  многим приятнее думать, что тайна великой Джоконды кроется в гении ее творца.  Каждый, любуясь шедевром великого да Винчи, невольно пытается разгадать загадку ее улыбки сам. А разгадку знал, похоже, только Леонардо.

3. Закончите предложения.

1. Хотя я опоздал, я успел к началу спектакля.

2. Несмотря на то, что мы ездили в Политехнический музей, по дороге мы съели мороженное.

3. Хотя я долго готовился к экзамену, я его провалил.

4. Моя подруга не ответила на мои письма, несмотря на мои просьбы.

5. Несмотря на то, что Вера согласилась встретиться со мной в субботу, она не пришла.

6. Хотя я чувствовал себя не очень хорошо, я пошёл на встречу.

7. Хотя врач посоветовал Антону бросить курить, он продолжает делать это.

8. Хотя я был очень занят, я вымыл посуду,

4. Вставьте на месте пропусков глаголы в нужной форме

1. Выбирать.

1. Борис всегда долго выбирал подарки другу.

2. Сегодня мы выбрали старосту группы.

2. Собирать – собрать.

а) Я собирала старые открытки, а мой брат собирал марки. Мои друзья ничего не собирают.

Мои родители собирают фотографии разных городов.

б) Виктор, ты собрал много марок? Сколько открыток собрала твоя сестра? Твои

родители собрали много фотографий?

3. Повторять – повторить.

а) 1. На уроке студенты повторяли новые слова. 2. Сейчас я повторяю историю, потому

что у меня будет тест. 3. Диктор повторил ещё раз диалог. 4. Мы повторили слова песни

«Катюша»

б) 1. Луис, повтори ещё раз твой номер телефона. 2. Мария, запиши адрес Тома, он сейчас повторит его. 3. Если вы не поняли эту тему, мы повторим ее ещё раз.

4. Встречаться – встретиться.

а) 1. Где ты встречался с Томом? – Мы встретились на станции метро «Университет».

2. Мой брат встречался с красивой девушкой.

б) 1. Антон встретится с Ниной и даст ей журнал. 2. Иван, давай встретимся на остановке

автобуса в 6 часов. 3. Я сказал Марии, что встречусь с ней после уроков на первом

этаже.

5. Напишите предложения, используя союзы потому что и поэтому.

1. Марта живёт в Москве недавно, поэтому она плохо знает город. 2. Антон

купил подарок сестре, потому что у неё будет день рождения. 3. Я должен много заниматься. потому что я хочу хорошо знать русский язык. 4. У Иры нет ручки, поэтому она

не может писать письмо. 5. Джон должен пойти в поликлинику к врачу, потому что

он плохо себя чувствует. 6. Мы должны позвонить другу, потому что он ждёт нас.

7. Ира была занята, поэтому она не ходила в гости к подруге. 8. Мой брат хочет

учиться в университете, поэтому он много занимается.

6. Напишите предложения, используя глаголы в прошедшем времени.

1. Раньше мои родители жили в Ростове (жить). 2. Моя сестра училась в школе

(учиться). 3. Андрей часто занимался в библиотеке (заниматься). 4. Мы ездили в цирк

(ездить). 5. В воскресенье мы посмотрели программу «Времена» (посмотреть). 6. Нина

позвонила брату в Америку (позвонить). 7. Моя подруга помогла мне купить подарок (помочь). 8. В среду мы ходили в спортзал (ходить). 9. Вчера было холодно (быть).

10. Тамара ждала Антона на остановке, а он ждал её в общежитии (ждать). Янтарная комната

Արտազատական և խառը գեղձեր

Էվոլյուցիայի ընթացքում մարդու օրգանիզմում ձևավորվել են հատուկ օրգաններ՝ գեղձեր, որոնցում առաջանում են կենսաբանական ակտիվ նյութեր և  ազդում օրգանների կենսագործունեության վրա։

Գոյության ունի գեղձերի  3  տեսակ՝ արտազատական, ներզատական և խառը։

Արտազատական գեղձերն ունեն ծորաններ, որոնցով նյութերն արտազատվում են մարմնի խոռոչների մեջ կամ մաշկի մակերևույթին:

Արտազատական գեղձերից են արցունքագեղձերը, թքագեղձերը,լյարդը, քրտնագեղձերը, ճարպագեղձերը և կաթնագեղձերը։

Խառը գեղձերը այն գեղձերն են, որոնք կատարում են և՛ ներզատիչ և՛ արտազատիչ ֆունկցիաներ։

Խառը գեղձերից են սեռական և ենթաստամոքսային գեղձերը։

Խառը գեղձեր

1. Ենթաստամոքսային գեղձ

 Ենթաստամոքսային գեղձը խառը գեղձ է, որը գտնվում է ստամոքսի տակ՝ նրանից դեպի ձախ։ Ենթաստամոքսային գեղձը բաժանվում է հետևյալ մասերի՝ գլխիկ, մարմին  և պոչ: Նրա ներզատական մասը ներկայացված է բջիջների կղզյակներով, որոնց մի խումբը արտադրում է ինսուլին հորմոնը, իսկ մյուս խումբը՝ գլյուկագոն: Ինսուլինը իջեցնում է գլյուկոզի պարունակությունը արյան մեջ, իսկ գլյուկագոնը ունի հակառակ ազդեցությունը:

 Ինսուլինի պակասի դեպքում զարգանում է շաքարախտ (շաքարային դիաբետ) հիվանդությունը:

 Հիվանդները մշտապես պետք է հետևեն սննդակարգին,ստուգեն արյան մեջ շաքարի քանակությունը:

 2.Սեռական գեղձեր

Սեռական գեղձերը խառը գեղձեր են։ Գտնվում են որովայնի խոռոչում: Նրանք սինթեզում են սեռական բջիջներ ու սեռական հորմոններ։ Արական սեռական գեղձերի՝ սերմնարանների հատուկ բջիջներում սինթեզվում են արական սեռական հորմոններ։ Դրանք խթանում են սեռական օրգանների զարգացումն ու երկրորդային սեռական հատկանիշների՝ մորուքի աճի, բնորոշ մազածածկի, մկանների աճի, ձայնի, մարմնակազմվածքի ձևավորումը։ Տղամարդկանց մոտ գեղձի թերգործառույթը բերում է անպտղության:

Իգական սեռական  գեղձերի՝ ձվարանների հորմոնները նպաստում են արգանդի ու կաթնագեղձերի ձևաբանական զարգացմանը, մասնակցում երկրորդային սեռական հատկանիշների՝ մարմնակազմվածքի բնորոշ ձևավորմանը, ձայնի հնչեղությանը, կարգավորում սեռական ցիկլը, հղիությունն ու ծննդաբերությունը։ Կանանց մոտ գեղձի թերգործառույթը բերում է մարմնի ոչ բնորոշ մազակալման և անպտղության: Գերֆունկցիայի ժամանակ կանանց և տղամարդկանց մոտ դիտվում է վաղ սեռահասունացում:

Արտազատական գեղձեր

1.Արցունքագեղձ

Արցունքագեղձերը  արտադրում են արցունքային հեղուկ։ Կոպերի թարթման հետևանքով այն հավասարաչափ տարածվում է ակնագնդի մակերևույթին։

Արցունքը խոնավեցնում է ակնագնդի մակերեսը, հեռացնում կողմնակի մասնիկները, տաքացնում աչքը: Նրանում պարունակվող աղի բարձր կոնցենտրացիան ճնշում է, իսկ լիզոցիմ ֆերմենտը՝ վնասազերծում բակտերիաներին:

2. Թքագեղձերը

Թքագեղձերը բացվում են բերանի խոռոչում: Կան ինչպես մանր, այնպես էլ խոշոր թքագեղձեր։ Խոշոր թքագեղձերն են՝ հարականջային, ենթալեզվային և ենթածնոտային:

3. Քրտնագեղձեր

Քրտնագեղձերը արտադրում և արտազատում են քրտինք։ Մարդն ունի  2,5  մլն քրտնագեղձեր։ Քրտնագեղձերի քանակը տարբեր է մաշկի տարբեր տեղամասերում (շատ են հատկապես ոտքերի մատների արանքում, թևատակերում և աճուկային ծալքերում)։

 Մեծ քանակությամբ քրտինք արտադրելով՝ քրտնագեղձերը կարգավորում են օրգանիզմի ջերմությունը, օրգանիզմից հեռացնում են ազոտային փոխանակության արգասիքները և ալկալիական մետաղների աղերը (գլխավորապես  NaCl ), թրջում են մաշկի մակերևույթը։

Թեմա՝

ԿԻՆԵՄԱՏԻԿԱ

Ներածություն:

§ 1. Անհավասարաչափ շարժում: Միջին արագություն

1. Շարժում: Ինչ է մեխանիկական շարժումը: (Անցյալ տարվա դասընթացի կրկնություն):

Մարմնի դիրքի փոփոխությունը այլ մարմինների նկատմամաբ ժամանակի ընթացքում, կոչվում է <<մեխանիկական շարժում>>

2.Ինչ է ուսումնասիրում կինեմատիկան:

Մեխանիկայի այն բաժինը, որն ուսումնասիրում է մարմինների շարժումները առանց հաշվի առնելու դրանց պատճառները, կոչվում է <<կինեմատիկա>>։

3. Շարժման հարաբերականությունը:

Երբ մարմինը շարժվում է որոշ մարմինների նկատմամաբ և միևնույն ժամանակ անշարժ է մյուս մարմինների նկատմամբ, այդ դեպքում ասում են, որ շարժումը հարաբերական է։

4.Ինչ է իրենից ներկայացնում հաշվարկման համակարգը: Հաշվարկման մարմին:

հաշվարկման համակարգը բաղկացած է 3 մասից՝

1. Կորդինատային համակարգ
2. Հաշվարկման մարմին
3. Ժամանակը չափող սարք

5.Ինչն են անվանում շարժման հետագիծ (թվարկել տեսակները ):

Այն գիծը, որով շարժվում է մարմինը, կոչվում է <<հետագիծ>>։

Hometask :ex.2,page 10,ex.3,4,page 11

Ex.2

A: Let’s go into town.

B: No, I’ve got to do this homework. If I go into town, I won’t finish it today.

A: So what?

B: Well, if I don’t finish it today, I won’t give it to the teacher tomorrow.

A: I see-and if you don’t give it to her, she will be angry with you.

B: That’s right.

A: Well, I will be angry with you if you don’t come into town with me.

B: Oh, no! Look- if I come with you, will you help me later with the homework?

A: OK-it’s a deal!

Ex. 3

The book was so interesting that he read it three times.

I didn’t enjoy the film last night – it was very dull.

I don’t like that painting at all-I think it’s really ugly.

Those sunglasses are great-you look really cool in them.

Next week we’re going to Florida on holiday- we’re all very excited.

I told him all about myself but I don’t think he was interested in listening to me.

Ex. 4

A: I’m going to take a scuba-diving lessons.

B: Oh? Well, I think you should ask your parents first.

A: Ellie and Josh are hungry-again!

B: Well, perhaps they should eat more breakfast in the mornings.

A: Are you worried about the test tomorrow?

B: Yes, a bit. I think I should be more relaxed about it.

A: Let’s go for a walk in the park.

B: No, it’s almost dark. We shouldn’t go this evening.

A: I’ve got a really bad cold.

B: Yes, you have. You shouldn’t go to school today.

A: I don’t know why he’s so angry with me.

B: It’s because you were rude to him. You should be more polite, you know.

1.Կազմի՛ր խոսել, մտածել, մրթմրթալ, ոռնալ բայերի դերբայական համակարգերը։

Անորոշ — ել, ալ   խոսել, մտածել, մրթմրթալ, ոռնալ

Ենթակայական — ող, ացող    խոսացող, մտածող, մրթմրթացող, ոռնացող

Համակատար — ելիս, ալիս    խոսելիս, մտածելիս, մրթմրթալիս, ոռնալիս

Հարակատար — ած, ացած     խոսացած, մտածած, մրթմրթացած, ոռնացած

Անկատար — ում                       խոսում, մտածում, մրթմրթում, ոռնում

Վաղակատար — ել, ալ             խոսել, մտածել, մրթմրթալ, ոռնալ

Ապակատար — ելու, ալու      խոսելու, մտածելու, մրթմրթալու, ոռնալու 

Ժխտական — ի, ա                     խոսի, մտածի, մրթմրթա, ոռնա

2.Գտի՛ր սխալ գրությամբ բառերը և ուղղի՛ր:

 Ա. Զմրուխտ, ապուխտ, բախտավոր, թախտ, խեղդել, կխտար, խրոխտ, ողկույզ, տախտակ, նախկին:

 Բ. Ճեղքել, կմախք, աղքատ, կողպեք, վխտալ, եղբայր, սանդուղք:

3.Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Մեռյալ ծովի ջուրն այնքան աղի է, որ այնտեղ ոչ մի կենդանի էակ չի կարող ապրել: Արևմտյան Ասիայի տոթակեզ անանձրև կլիմայի պատճառով անընդհատ շատ ջուր է գոլորշիանում ծովի մակերևույթից, իսկ լուծված աղերը մնում են ծովում ու մեծացնում ջրի աղիությունը: Ծովում խորանալուն զուգընթաց` աղիությունն աճում է: Աղերը Մեռյալ ծովի քառորդ մասն են կազմում, նրա մեջ աղերի ընդհանուր քանակը քառասուն միլիոն տոննա է։

4.Տրված բառերի բոլոր հոմանիշերը գրի՛ր ըստ իմաստների սաստկության:

Օրինակ`

 կռվել — վիճել, գժտվել, ընդհարվել, իրար ուտել, պատերազմել:

Քամի — հողմ, սյուք, զեփյուռ, փոթորիկ, մրրիկ:

Ձայն — ծպտուն, հնչյուն, կանչ, աղաղակ, ճիչ, գոչյուն:

Վախ — երկյուղ, սարսափ, զարհուրանք, սոսկում, ահ, սրտադող:

Գեղեցիկ — սիրուն, գեղեցկուհի, սիրունիկ, գողտրիկ, խորոտիկ:

Տգեղ — գեշ, տգեղադեմ, կոպտադեմ, կոպտերես, անճոռնի, անդուրեկան:

Շատ — բազում, բազմաթիվ, թյուր, բազմաքանակ, բյուրավոր, մեծաթիվ:

Ցանկություն — կամք, բաղձանք, փափագ, տենչ, տենչանք, իղձ, ըղձանք:

Ծիծաղել — խնդալ, ժպտալ,  հռհռալ, կարկաչել, կչկչալ:

5. Նախադասությունները ձևափոխի՛ր` ընդգծված բառերն ու արտահայտությունները փոխարինելով հականիշներով:

Զուր չէ, որ առյուծն է համարվում գազանների արքան: Ուժով, ճարպկությամբ ու համարձակությամբ դժվար թե որևէ մեկը համեմատվի նրա հետ: Առյուծը չի թաքնվում, զոհի վրա գաղտագողի  չի հարձակվում: Նա հպարտ մռնչոցով զգուշացնում է՝ զգուշացե՛ք, գազաննե՛ր, որսի եմ ելել:

Մինչև հրացանավոր մարդու երևալը առյուծներն իրոք  տիրակալ էին: Մարդիկ հազվադեպ էին առյուծի որսի ելնում: Բայց ո՛չ  ուժն ու համարձակությունը, ո՛չ   ճկունությունն ու թաքնվելու հմտությունը չէին փրկում  հրացանից: Մարդիկ կարծում էին, որ եթե առյուծները պակասեն, կճղակավոր կենդանիների քանակը կավելանա: Ու առյուծներին գրեթե լրիվ ոչնչացրին:  Նրանք պահպանվել են միայն Կենտրոնական Աֆրիկայի մի քանի շրջաններում ու արգելանոցներում, Հնդկաստանում էլ կան, բայց շատ չեն: Սակայն մարդկանց սպասածի հակառակն  եղավ, որովհետև առյուծներն աոաջին հերթին հիվանդ, թույլ կենդանիներին էին ոչնչացնում, այդ պատճառով էլ կենդանիների մեջ հիվանդությունները չէին տարածվում:

Այժմ առյուծների որսն արգելված է:

Առյուծի նորածին ձագուկները շատ փոքր են  ու խայտաբղետ, հետո, մեծանալով, միագույն են դառնում:

Իզուր չէ, որ առյուծն է համարվում գազանների արքան: Ուժով, ճարպկությամբ ու համարձակությամբ դժվար թե ինչ-որ մեկը համեմատվի նրա հետ: Առյուծը չի քողարկվում, զոհի վրա թաքուն չի հարձակվում: Նա հպարտ մռնչոցով կանխազգուշացնում է՝ զգուշացե՛ք, գազաննե՛ր, որսի եմ ելել:

Մինչև հրացանավոր մարդու երևալը առյուծներն իսկապես տիրակալ էին: Մարդիկ հազարից մեկ էին առյուծի որսի ելնում: Բայց ո՛չ  ուժն ու համարձակությունը, ո՛չ   ճկունությունն ու թաքնվելու հմտությունը չէին ազատում  հրացանից: Մարդիկ կարծում էին, որ եթե առյուծները քչանան, կճղակավոր կենդանիների քանակը կշատանա: Ու առյուծներին գրեթե լրիվ սպանեցին:  Նրանք պահպանվել են միայն Կենտրոնական Աֆրիկայի մի քանի շրջաններում ու արգելանոցներում, Հնդկաստանում էլ կան, բայց քիչ են: Սակայն մարդկանց սպասածի հակադիրը  եղավ, որովհետև առյուծներն աոաջին հերթին հիվանդ,ազնոր կենդանիներին էին ոչնչացնում, այդ պատճառով էլ կենդանիների մեջ հիվանդությունները չէին տարածվում:

Այժմ առյուծների որսն սանձված է:

Առյուծի նորածին ձագուկները շատ պստիկ  ու խայտաբղետ, հետո, մեծանալով, միագույն են դառնում:

Բայի տեսակները

Դիմավոր և անդեմ բայեր (դերբայներ)

Խոսքի մեջ բայերը գործածվում են երկու ձևով՝ դիմավոր և անդեմ: Ըստ այդմ էլ տարբերում են դիմավոր բայեր և դերբայներ կամ անդեմ ձևեր։

Դերբայներ

Արդի արևելահայ գրական լեզվում դերբայներն ութն են՝

Անորոշ — ել, ալ (անորոշ դերբայը կարող է հոլովվել)

Ենթակայական — ող, ացող

Համակատար — ելիս, ալիս

Հարակատար — ած, ացած

Անկատար — ում

Վաղակատար — ել, ալ

Ապակատար — ելու, ալու

Ժխտական — ի, ա

Առաջին չորս դերբայները կոչվում են անկախ դերբայներ, քանի որ խոսքում կարող են գործածվել առանց օժանդակ բայի։

Վերջին չորս դերբայները կոչվում են կախյալ դերբայներ, քանի որ առանց օժանդակ բայի չեն կարող գործածվել։

Առաջադրանքներ

Կազմի՛ր կարդալ, խաղալ, վազել, լողալ բայերի դերբայական համակարգերը։

Կարդող, վազող, խաղացող, լաղացող

Կարդալիս, խաղալիս, վազելիս, լողալիս

Կարդացած, խաղացած, վազած, լողացած

Կարդում է, խաղում է, վազում է, լողում է

Կարդալ, խաղալ, վազել, լողալ

Կարդալու է, խաղալու է, վազելու է, լողալու է

Կարդա, խաղա, վազի, լողաա

2. Տրված հարակատար դերբայները տեղադրի՛ր կետերի փոխարեն:

Քնած, բերած, կառուցած, տրված, տնկված, հեռացած, ասված:

Երբ արդեն ամեն ինչ ասված էր, բոլոր պատվերները՝ տրված մոտեցավ մեքենային:

Վարպետի կառուցած բոլոր կամուրջները մինչև այսօր կան:

Երբ արքայի հրամանով տնկված անտառը մի քիչ մեծացավ, այնտեղ վայրի կենդանիներ  էլ  բաց թողեցին:

Աշխարհում մի մարդ միայն կարող է օգնել քնած գեղեցկուհուն:

Այս կողմերից մի քանի տարի առաջ հեռացած մարդիկ մեր ավանը չեն ճանաչի:

Հեղեղի բերած տուփը ոչ մի կերպ չէր բացվում:

3. Տրված ենթակայական դերբայներով նախադասություններ կազմի՛ր այնպես, որ դրանք ո՞ր հարցին պատասխանեն:

Գրող, կառուցող, ներող, բարձրացող,հիացող:

4. Ընդգծված հարակատար դերբայները դարձրո՛ւ դիմավոր բայեր. Դիմավոր ձևերը ո՞ր դերբայով կազմվեցին:

Օրինակ`

Վաղուց հերքված վարկածը— վարկածը, որ վաղուց հերքվել էր:

Ցանքերի համար վտանգավոր  դարձել արձրևը, մառախուղով պատվել էին լեռնագագաթները, ջրվեժը նկարագրող ճանապարհորդ, դժվարին կացության մեջ ընկել էր մարդը, գիշերները մեր այգին այցելեց չորքոտանին, անտառից սկիզբ առնող վտակ:

5. Ընդգծված  ենթակայական դերբայները դարձրո՛ւ դիմավոր բայեր. դիմավոր ձևերը ո՞ր դերբայով կազմվեցին:

Օրինակ Հերքվող վարկած— վարկած, որ հերքվում էր:

Գիշերները մեր այգին այցելած չորքոտանի, անտառից սկիզբ առած վտակ, դժվարին կացության մեջ գտնված մարդ, ցանքերի համար վտանգավոր դարձած անձրև,մառախուղով պատված լեռնագագաթներ, ջրվեժը նկարագրած ճանապարհորդ:

6. Ընդգծված  անորոշ դերբայը դիմավոր բա՛յ դարձրու. ինչպիսի՞ դիմավոր ձևեր ստացվեցին:

Օրինակ`Գնաց ծովում լողանալու- Գնաց , որ ծովում լողանա:

Կանգնեց նորից, որ նորից նրան տեսնի: Խնդրեց, որ նամակը հասցնի։ Վզեց, որ մի քանի վարկյան շահի: Սպասեց, որ հոսանքները բերեն: Հանդիպեց մի քանի քայլ հեռանալով: Հոսանքի ուղղությամբ ցած վազեց, որ տեսնի: Խոսեցին ջրի պակասելու մասին։

7.Տրված բառերի կազմությունն ու գրությունը բացատրի՛ր:

 ա) Անհյուրընկալ-հյուր ընդունել չցանկացող, զրուցընկեր-զրուցակից, դյուրընկալ-հեշտ ընկալող, գահընկեց-Գահից ընկած՝ տապալված, անընդհատ-անդադար, համընթաց-Միասին ընթացող՝ շարժվող, զուգընթաց:

   բ) Միջօրե-Կեսօր, հանապազօրյա-Ամեն օրվա, ոսկեզօծ-ոսկով օծված, ապօրինի-օրենքի սահմանից դուրս,առօրյա-ամենօրյա, առօրեական-ամեն օր տեղի ունեցող, բացօթյա-բաց երկնքի տակ, բարօրություն-Բարօր լինելը, զօրուգիշեր-գիշեր-ցերեկ:

 գ) Մանրէ-Միայն մանրադիտակով տեսանելի կենդանական և բուսական ամենամանր օրգանիզմների ընդհանուր անվանումը, միկրոբ:, վայրէջք-Դեպի վայր իջնելը, հնէաբան-ՀնԷաբանության մասնագետ, որևէ-Հնարավոր կամ միատեսակ առարկաներից՝ երևույթներից՝ անձերից և այլն մեկն ու մեկը՝ առանց խտրության կամ ընտրության, երբևէ-Երբ էլ լինի, վաղ թե ուշ:~

Առաջադրանքներ

1. Համեմատի՛ր տրված նախադասությունների բայերը և գտի՛ր տարբերությունները:

Փորձելով ամեն ինչ պարզելու են, ու հանգիստ խղճով առաջ ենք գնալու:
պարզելու են
գնալու են
Սահմանական եղանակ

Փորձելով ամեն ինչ պարզեն, ու հանգիստ խղճով առաջ գնանք:
փորձելով
գնանք
Ըղձական եղանակ

Եթե ոչինչ չխանգարի, փորձելով ամեն ինչ պարզեն, ու հանգիստ խղճով առաջ  կգնանք:
չխանգարի
կգնանք
Պայմանական եղանակ

Փորձելով ամեն ինչ  պիտի պարզեն, ու պիտի  առաջ  գնանք, ուրիշ ելք չունենք:
փորձելով
պիտի գնանք
Հարկադրական եղանակ

Փորձելով ամեն ինչ պարզե՛ք ու հանգիստ խղճով առաջ գնացե՛ք:
պարզե՛ք
գնացե՛ք
Հրամայական եղանակ

2. Ո՞ր բառերի միջոցով է արտահայտվում խոսողի վերաբերմունքը (եղանակավորում նախադասությունը, ընդգծեք ):

Այնպես լինի, որ ինքը կարողանա խուսափել այդ հանդիպումից:
Պիտի գնա ու արևի մասին պատմի աշխարհին:
Եթե մարդկանց ու մեքենաների աղմուկը չլինի, ամեն առավոտ կլսեք ջութակի ձայնը:
Գոնե կարողացա խուսափել այդ հանդիպումից:
Անշուշտ գալու է և անպայման ամեն ինչ պատմելու է:
Ամեն առավոտ երևի լսում եք ջութակի ձայնը:

3. Տեքստում մի դեպքում տեղադրի՛ր փակագծերում դրված առաջին բայաձևերը, մյուս դեպքում երկրորդները: Գտի՛ր ստացված տեքստերի իմաստային տարբերությունը:

Կետերը կաթնասուններ են, հետևաբար նրանք շունչ առնելու համար ժամանակ առ ժամանակ մակերես (ելնում են, պետք է ելնեն): Բացի դրանից, նրանք թոքերի որոշակի ծավալ (ապահովում են, պիտի ապահովեն), որպեսզի լողունակությունը չկորցնեն:
Մարդիկ ավելի խոր (քնում են, կքնեն), քան կետերը: Դեղերով քնեցրած կետերը կա՛մ (սուզվում են, կսուզվեն), կամ (չեն շնչում, չեն շնչի) ու (խեղդվում են, կխեղդվեն):

Կետերը կաթնասուններ են, հետևաբար նրանք շունչ առնելու համար ժամանակ առ ժամանակ մակերես (ելնում են, պետք է ելնեն): Բացի դրանից, նրանք թոքերի որոշակի ծավալ (ապահովում են, պիտի ապահովեն), որպեսզի լողունակությունը չկորցնեն:
Մարդիկ ավելի խոր (քնում են, կքնեն), քան կետերը: Դեղերով քնեցրած կետերը կա՛մ (սուզվում են, կսուզվեն), կամ (չեն շնչում, չեն շնչի) ու (խեղդվում են, կխեղդվեն):

Առաջին տեքստ — հարկադրական
երկրորդ տեքստ — հաստատական

4. Տեքստում մի անգամ տեղադրի՛ր փակագծերում դրված առաջին բայաձևերը, մյուս անգամ` երկրորդները: Գտի՛ր ստացված տեքստերի իմաստային տարբերությունը:

Ֆրանսիացի գիտնական Քրիստիան Մարշալն առաջարկում է Լուսնի վրա տեղադրել հայելիներ, որոնք Արեգակի ճառագայթները (անդրադարձնելու են, կանդրադարձնեն) Երկիր: Այդ դեպքում գիշերը կարելի է կարդալ և աշխատել՝ առանց արհեստական լուսավորության: Լուսնային հայելիները ( փոխարինելու են, կփոխարինեն) փողոցային լապտերներին ու շինհրապարակներում, դաշտերում և այլուր գիշերներն աշխատելու հնարավորություն (տալու են, կտան): Դրա համար (պահանջվելու է, կպահանջվի) 200 հազար քառ. կմ հայելի:

Ֆրանսիացի գիտնական Քրիստիան Մարշալն առաջարկում է Լուսնի վրա տեղադրել հայելիներ, որոնք Արեգակի ճառագայթները (անդրադարձնելու են, կանդրադարձնեն) Երկիր: Այդ դեպքում գիշերը կարելի է կարդալ և աշխատել՝ առանց արհեստական լուսավորության: Լուսնային հայելիները ( փոխարինելու են, կփոխարինեն) փողոցային լապտերներին ու շինհրապարակներում, դաշտերում և այլուր գիշերներն աշխատելու հնարավորություն (տալու են, կտան): Դրա համար (պահանջվելու է, կպահանջվի) 200 հազար քառ. կմ հայելի:

Առաջին տեքստ — սահմանական
երկրորդ տեքստ — պայմանական

5. Բանաձևերի խնբերից յուրաքնչյուրին տո՛ւր տրված անուններից մեկը:

Ենթադրական եղանակ, հարկադրական եղանակ, հրամայական եղանակ, ըղձական եղանակ, սահմանական (սահմանում-որոշում, հաստատում, կարգավորում) եղանակ:

Ա. Գնում ես, գնալու ես, գնացել ես, գնացիր, գնում էիր, գնացել էիր, գնալու էիր:
Բ. Գնաս,գնայիր
Գ. Կգնաս, կգնայիր:
Դ. Պիտի գնաս,պիտի գնայիր:
Ե. Գնա՛, մի՛ գնա:

6. Կարդա՛ տրված մտքերը և լրացրո՛ւ վերջին նախադասությունը:

Բայի դեմք է կոչվում դիմավոր բայի այն հատկանիշը, որը ցույց է տալիս, թե ո՛ւմ կամ ինչի՛ն է վերագրվում գործողությունը:
Բայի թիվ է կոչվում դիմավոր բայի այն հատկանիշը, որը ցույց է տալիս` մե՞կ, թե՞  մեկից ավելի առարկաների է վերագրվում գործողությունը:
Բայի ժամանակ է կոչվում դիմավոր բայի այն հատկանիշը, որով արտահայտվում է գործողության կատարման ժամանակը:
Բայի… է կոչվում դիմավոր բայի այն հատկանիշը, որով արտահայտվում է խոսողի վերաբերմունքը կամ տեսանկյունը գործողության կատարման նկատմամբ:

Կարդա՛ ,,Ես,, պատմվածքը

Առաջադրանքներ

1. Բացատրի՛ր բառերը՝ սկեպտիկ, նորաբողբոջ, կենսաթրթիռ, կարեվեր, անարգել,անհագուրդ, կայծակնահար:

սկեպտիկ – ամեն ինչի կասկածող՝ ամեն բանի քննադատաբար վերաբերվող մարդ:

նորաբողբոջ – դեռատի

կենսաթրթիռ -կյանքով լեցուն, կենսուրախ

կարեվեր – ծանր վերքեր հասցրած ՝ ստացած

անարգել – անարգանք հասցնել մեկին, վիրավորել, անպատվել

անհագուրդ – անհագ

կայծակնահար – կայծակից զարկված՝ խփված, շանթահար

2. Բացատրի՛ր լակոնական հեռագիր արտահայտությունը, ո՞րն է լակոնիկ ոճը:

Լակոնիկ նշանակում կարճ, հստակ և շատ իմաստ արտահայտող։

Ստեղծագործական աշխատանք՝ ներկայացնել առօրյա որևէ դեպք, իրադարձություն լակոնիկ ոճով:

Դասերից հետո ես տուն եմ գնում, զրուցում մայրիկիս հետ, հաճախում իմ պարապմունքներին:

3. Տղային․ 

Ա. բնութագրի՛ր

Տղան ուներ բարեկազմ հասակ, վառված դեմք, ականջների մոտ ցրված փայլուն մազեր: Տղան շատ ազնիվ էր և վստահ ինքն իր մեջ:

Բ. մեղադրի՛ր

Տղան պետք է ամեն ինչ աներ, որպեսզի աղջիկը ուրիշի հետ չամուսնանար։

 Գ. արդարացրո՛ւ

Տղան արդարացի էր, քանի որ աղջիկը որոշել էր, որ պետք է ամուսնանար ուրիշ հարուստ տղայի հետ:

 4. Աղջկան․

Ա. մեղադրի՛ր

Աղջիկը մեղավոր էր, որովհետև նա ասել էր տղային, որ անգամ մահը նրանց չի կարող բաժանել, բայց նա ուրիշտ տղայի հետ ամուսնացավ:

 Բ. արդարացրո՛ւ

Մի կողմից էլ աղջիկը ճիշտ վարվեց, քանի որ հասկացավ, որ տղան ուժեղ չէ։

Գ. բնութագրի՛ր

Աղջիկը շատ երերուն կերպար էր

5. Ո՞վ է մեղավոր տղայի այդ վիճակի համար.

Ա. տղայի կարծիքով

Նա՝ այդ աղջիկն էր մեղավոր ինձ այս վիճակին հասցնելու համար։

Բ. քո կարծիքով

Իմ կարծիքով տղան էր մեղավոր իր այդ վիճակի համար, քանի որ նա կարող էր իր մեջ ուժ գտնել և հաղթահարել այդ։

6. Օգտագործելով պատմվածքի բառերը՝ նկարագրի՛ր աղջկան: Փորձի՛ր ներկայացնել աղջկա

գրական դիմանկարը:

Զարմանալի պայծառ աչքեր, որոնց մեջ կարծես արևն էր վառվում, կենսաթրթիռ ծիծաղ, որի մեջ կարծես գարնանային չարաճճի վտակ էր քչքչում։

7. Քննարկիր հատվածները՝

1. Ու սկսեցի այդ պատճառը որոնել սիրածս աղջկա դավաճանությունից դուրս, որոնել

 իմ էության մեջ, որովհետև անկարելի էր, որ ես այդ աստիճան ընկնեի, եթե անկմանս

սաղմերը չկրեի ինքս իմ մեջ։ Բայց որո՞նք էին այդ սաղմերը, որտեղի՞ց էին ընկել իմ մեջ,

ի՞նչ էր նրանց  արմատը․․․

2. Եվ իմ ամբողջ տրագեդիան այն էր, որ ես լիովին զգում ու գիտակցում էի այդ սոսկալի անկումը, բայց ելնել այդ տիղմից անզոր էի. ճահիճն արդեն ինձ շատ էր ծծել իր խորքը։

Եվ մի անգամ, որ խաչ էի քաշել ինձ վրա, հարություն առնելու այլևս անկարող էի

զգում ինձ։

Այս երկու հատվածներում տղան հասկանում է, որ ինքն է մեղավոր իր այդ վիճակի համար։

3.«Ես չկամ, թող ինձ հետ նա էլ չինի»,- ասացի ես ու մի օր վեր կացա, թողի համալսարաննէլ, դիսերտացիան էլ, ամեն բան և եկա  վճիռս իրագործելու։

Իմ կարծիքով տղան ուզում է ասել, որ աղջիկն էլ նույն ցավն զգա ինչ ինքն է զգացել։

Կարդա՛ ,,Նա,, պատմվածքը:

Առաջադրանքներ

1. Բացատրի՛ր հետևյալ բառերը՝ անհուն, ականակիտ, անբռնազբոսիկ, սիրակեզ, ընկղմվել, գոթական, անանց, պարուրել,տրուբադուր, հրացայտ, անձեռակերտ, ծնրադրել:

Անհուն- Հուն չունեցող

Ականակիտ- Վճիտ, հստակ, մաքուր

Անբռնազբոսիկ- Բնական

Սիրակեզ- Սիրուց կիզված՝ վառված՝ տոչորված

Ընկղմվել- Խոր տեղում տեղավորվել, մխրճվել

Գոթական- Գոթերին հատուկ՝ վերաբերող

Անանց- Չանցնող, չվերջացող, անվախճան

Պարուրել- Պատել, ծածկել

Տրուբադուր- Որևէ բան փառաբանող՝ գովաբանող մարդ

Հրացայտ-  Հուր՝ կրակ ցայտող

Անձեռակերտ- Ոչ ձեռագործ, ձեռքով չշինված

Ծնրադրել- Չոքել

2. Բացատրի՛ր արտահայտությունները՝

Ա.ամբողջ էությամբ լսողություն դարձած

Շատ ուշադիր լսել

Բ.սրտի լարերի վրա են նվագում

Իրեն մի բան դուր է գալիս

Գ.սքանչացման արցունքը գոհարի պես խաղում էր նրա աչքերի մեջ

Նա այնքան էր ուրախ, որ դա նրա աչքերի մեջ երևում էր

3.Վերլուծի’ր հետևյալ հատվածը. -Ես շատ հպարտ եմ, սինյորինա։

-Իմ անունը Ջուլիետտա է։

-Ես հպարտ եմ, սիրուն Ջուլիետտա։

— Մենք չենք խլի քո հպարտությունը, Անտոնիո։

-Կխլեք․ երբ ինձ մի կտոր հաց տաք։

Ջուլիետան մի դրամ նետեց նրա ոտքերի առջև և բարկացած հեռացավ պատուհանից։

Բայց իսկույն էլ նորից մոտեցավ պատուհանին։

Փողը աշխարհում ամենակարևոր բանը չէ, կարևորը՝ հպարտությունն է։

4. Վերլուծի’ր հետևյալ հատվածը.

Ես մոռացա ձեզ, այո՛. բայց, ինչպես երևում է, դուք մոռացել եք այն անդունդը, որ մեզ բաժանում էր իրարից։ Դուք վերևն էիք- ես ներքևը, և այդ ձեզ իրավունք էր տալիս արհամարհանքով նայելու դեպի ներքև։

Բայց դուք հաշվի չէիք առել, որ ներքև գտնվողները երբեմն թևեր են առնում,

թռչում վերև՝ վրիժառության զգացումով լեցուն։

Երբեք չպետք է քեզ բոլորից վերև դասես, քանի որ կարող է մի օր էլ դու իրենց տեղում լինես։

5. Ջուլիետայի նկարագրությունը համեմատի՛ր <<Ես>>-ի հերոսուհու նկարագրության հետ:

Երկու կերպարներն էլ հարուստ էին և չգնահատեցին սերը։

6. Ո՞ր պատմության մեջ է պատմողի լեզուն ավելի պատկերավոր, ինչո՞ւ:

Իմ կարծիքով պատմողի լեզուն ավելի պատկերավոր է «Ես»-ի մեջ։

7. Ջուլիետային.

Ա․մեղադրի’ր (ամենաքիչը՝ 4-5 նախադասությամբ)

Ջուլիետան չգնահատեց Անտոնիոյին և առհամարեց նրան։ Ինչը ցավ պատճառեց տղային։

Բ ․արդարացրո’ւ  (ամենաքիչը՝ 4-5 նախադասությամբ)

Ճիշտն ասած նրան դժվար է արդարացնելը, բայց միայն այն բանի համար, որ նա Անտոնիոյին հրավիրեց իրենց տանը ապրել, դա նրա մեղքը մի փոքր նվազեցնում է։

Գ․ բնութագրի’ր  (ամենաքիչը՝ 4-5 նախադասությամբ)

Նա հարուստ և շատ վատ մարդ էր, քանի որ իրենից փոքր խավի մարդկանց չէր նկատում։

8. Բնութագրի՛ր Անտոնիոյին:

Անտոնիոն տաղանդավոր, որբ, աշխատասեր մարդ էր։

10. Ո՞ւմ կամ ի՞նչն ես համարում Անտոնիոյի և Ջուլիետայի բաժանման պատճառը:

Իմ կարծիքով նրանց բաժանման պատճառը Ջուլիետայի վատ արարքն էր։

11. Քեզ համոզո՞ւմ է պատմության այսպիսի ավարտը: Պատասխանդ պատճառաբանի՛ր:

Պատմության վերջում ասվում է՝ ով ներքևում է բարձրանում է վերև, որի հետ ես համաձայն եմ։

Կոմիտասի կյանքն ու ստեղծագործությունները

Կոմիտասը (Սողոմոն Սողոմոնյան) ծնվել է 1869 թ. սեպտեմբերի 26-ին (հոկտեմբերի 8-ին) Քյոթահիա կամ Կուտինա (Օսմանյան կայսրություն)  քաղաքում։ Նրա նախնիները պատմական Հայաստանի Գողթն գավառից Քյոթահիա էին գաղթել 17-րդ դարի վերջին։ Հայրը՝ Գևորգ Սողոմոնյանը, և մայրը՝ Թագուհի Հովհաննիսյանը, բնատուր գեղեցիկ ձայն են ունեցել և երգեր են հորինել, որոնք սիրվել և արմատավորվել են Քյոթահիայի երաժշտական կենցաղում։ 1870 թ. վախճանվում է Կոմիտասի մայրը, 1880 թ.՝ հայրը։ Որբացած երեխայի խնամքն իր վրա է վերցնում հայրական տատը, իսկ նրա մահից հետո՝ հորաքույրը։ 1876-1880 թթ. Կոմիտասը սովորում է Քյոթահիայի քառամյա դպրոցում, այնուհետև՝ Բրուսայի վարժարանում։

1881 թ. Քյոթահիայի առաջնորդական փոխանորդ Գևորգ վրդ. Դերձակյանն ուղևորվում է Էջմիածին՝ եպիսկոպոս ձեռնադրվելու։ Գևորգ Դ Ամենայն հայոց կաթողիկոսի կոնդակի համաձայն` նա պետք է իր հետ մի ձայնեղ որբ պատանի տաներ Ս. Էջմիածին՝ Գևորգյան ճեմարանում սովորելու համար։ Շուրջ քսան որբերից ընտրվում է Սողոմոնը։

Կոմիտասը 1895-96 թթ. Թիֆլիսում կոմպոզիտոր Մակար Եկմալյանի ղեկավարությամբ ուսումնասիրում է երաժշտական տեսական առարկաներ: 1896 թ. խոշոր նավթարդյունաբերող և բարեգործ Ալեքսանդր Մանթաշյանցի շնորհած թոշակով մեկնում է Բեռլին կրթությունը շարունակելու: 1899 թ.-ին ավարտում է Ֆրիդրիխ Վիլհելմ համալսարանի (ներկայում` Հումբոլդտ համալսարան) փիլիսոփայության բաժինը և Ռիխարդ Շմիդտի մասնավոր կոնսերվատորիան:  Կոմիտասը ուսանել է ակնառու երաժշտագետներ Օսկար Ֆլայշերի, Հայնրիխ Բելլերմանի և Մաքս Ֆրիդլենդերի ղեկավարությամբ։ 1899 թ.-ին դառնում է նորաբաց Միջազգային երաժշտական ընկերության հիմնադիր անդամներից մեկը, ընկերության ժողովներում հանդես գալիս հայ երաժշտության մասին զեկուցումներով, դասախոսություններով:

1907 թ. Փարիզում հրատարակվում է կոմպոզիտորի առաջին՝ «Հայ քնար» ժողովածուն, որտեղ ընդգրկված էին հայ գեղջուկ երգերի մեներգային և խմբերգային մշակումներ։

1910 թ. աշնանը Կոմիտասը տեղափոխվում է Կոստանդնուպոլիս, որի միջավայրն առավել նպաստավոր էր համարում իր գործունեության համար: Այստեղ հիմնում է 300 հոգուց բաղկացած «Գուսան» երկսեռ երգչախումբը՝ համերգներ տալով տարբեր քաղաքներում։ Շարունակում է գիտական և մանկավարժական գործունեությունը, հանդես գալիս հոդվածներով և զեկուցումներով։

1912 թ. Լայպցիգում հրատարակվում է Կոմիտասի «Հայ գեղջուկ երգեր» ժողովածուն, որը ներառում էր հայ ժողովրդական երգերի մեներգային և խմբերգային մշակումներ: 1914 թ. Փարիզում մասնակցում է Միջազգային երաժշտական ընկերության հինգերորդ համաժողովին՝ ներկայացնելով երեք զեկուցում հայ հոգևոր երաժշտության, ժողովրդական երաժշտության և խազագրության մասին։ Այս շրջանի ստեղծագործական նվաճումն է խմբերգային արվեստի գլուխգործոցներից մեկը՝ «Պատարագը» արական երգչախմբի համար։

Գևորգյան ճեմարանում ուսանելու տարիներին (1881-1893) բացահայտվում են Սողոմոնի՝ դեռևս մանկուց դրսևորված երաժշտական բացառիկ ունակությունները։ Սահակ վրդ. Ամատունու ղեկավարությամբ նա սովորում է հայ հոգևոր երաժշտության տեսական ու գործնական հիմունքներ։ Այս շրջանում նա սկսում է հավաքել և ուսումնասիրել հայ ժողովրդական երգեր, ինչպես նաև կատարել ստեղծագործական փորձեր։

1890 թ. Սողոմոնը ձեռնադրվում է սարկավագ։ Հոգևոր ուսումն ավարտելուց հետո պաշտոնավարում է ճեմարանում որպես երաժշտության ուսուցիչ։ 1894 թ. ձեռնադրվում է աբեղա և ստանում Կոմիտաս անունն` ի պատիվ 7-րդ դարի հայ շարականագիր, հայոց կաթողիկոս Կոմիտաս Ա Աղցեցու։ 1895 թ. Կոմիտասին շնորհվում է վարդապետի հոգևոր աստիճան։

1915 թ. Օսմանյան Թուրքիայի կազմակերպած և իրագործած Հայոց ցեղասպանությունը ողբերգականորեն ընդհատում է հանճարեղ երաժշտի գործունեությունը։ Պոլսահայ մտավորականների հետ նա ևս ձերբակալվում և աքսորվում է: Որոշ ժամանակ անց, ամերիկյան դեսպան Մորգենթաուի միջնորդությամբ, Կոմիտասին աքսորից ետ են ուղարկում, սակայն ապրած արհավիրքի հետևանքով նա կորցնում է հոգեկան հավասարակշռությունը և դադարում ստեղծագործել։ 1916-1919 թթ. Կոմիտասը գտնվել է Կ. Պոլսի Շիշլի թաղամասի հոգեբուժարանում։ Կյանքի վերջին 16 տարիներն անցել են Փարիզի Վիլ-Էվրար և Վիլ-Ժուիֆ արվարձանների բուժական հաստատություններում։

Կոմիտաս վարդապետը վախճանվում է 1935 թ. հոկտեմբերի 20-ին  Փարիզում։ Մեկ տարի անց նրա աճյունը տեղափոխվում է Երևան և ամփոփվում հայ մշակույթի գործիչների պանթեոնում, որը ներկայում կրում է Կոմիտասի անունը։