Мировые религии

В чем особенности каждой релгии?

Христианство

Христианская вера строится на том, что Иисус из Назарета есть Господь и Спаситель. По учению христианства, Бог един, но в нем существуют три личности Отец, Сын и Святой Дух. По церковной догматике, после смерти людей ждет рад или ад — это решится на Страшном суде. Христианство делится на православие, католицизм, протестантизм.

Ислам

Ислам в переводе с арабского слово означает покорность. Мусульмане исповедуют, что нет никакого божества, кроме Аллаха. По преданию, Аллах передал пророку Мухаммеду через ангела Коран, который стал священным писанием. Мусульманский мир разделен на два больших течения — сунниты и шииты.

Буддизм

 Буддистское Учение возникло в Древней Индии. Основатель — Будда Шакьямуни. Свою философию он свел е четырем пунктам: мир полон страданий, причина страданий есть результат моей плохой кармы, порождаемой привязанностью ко всему земному, страдание можно прекратить, существует путь для прекращения страданий. Будда достиг прозрения через медитацию.

Иудаизм

Приверженцы иудаизма верят, что существует один Бог — создатель всего. Название религии происходит от ветхозаветного Иуды. Почитают две основные книги — «Пятикнижие» и «Тору», которые полностью регламентируют жизнь иудея. Иудаизм предполагает приход Мессии — пророка Бога — который вернет человечество к исполнению законов творца.

1.Ո՞րն է չորրորդ «ավելորդ» տարրը` F,Cl,Mn,Br

Mn

2.Քանի՞ քիմիական տարրից է կազմված հետևյալ նյութը ՝ZnS
նշիր այդ նյութը կազմող քիմիական տարրերի անվանումները,հարաբերական ատոմային զանգվածները

Կազմված է 2 քիմիական տարրերից — Zn, S

3.Լրացրե ́ք բաց թողնված քիմիական նշան­ները.

ա)Ar(Ni) = 59

գ)Ar(F ) = 19

բ)Ar(Be) = 9

4.Որոշեք օքսիդացման աստիճանը հետևյալ օքսիդներում  և անվանել` N₂O,MgO,Fe₂O₃,MnO₂,Cl₂O₇,P₂O₃,SO₃,SO₂,K₂O,FeO:

5.Հաշվել  մեկ SO3 -ի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը,զանգվածային հարաբերությունները և զանգվածայն բաժինները:

6. Ո՞ր զույգի երկու միացություններում են բոլոր կապերը կովալենտային. 1) NaCl HCl
   2) CO2 CaO2 3) CH3Cl NaH 4) SO2 NO2

Գլխուղեղ

Գլխուղեղը մարդու մարմնի կարևորագույն օրգանն է

Գլխուղեղը հսկում է մարդու վարքագիծը և գիտակցական գործունեությունը: Այն տեղակայված է գանգի խոռոչում, որի ոսկրերը հուսալիորեն պաշտպանում են արտաքին վնասակար ազդակներից:

Հասուն մարդու գլխուղեղի կշիռը 1200–1400 գ է՝ մարմնի կշռի 1/40 մասը, նորածնինը` 350գ` 1/8–1/10 մասը: Այն վերջնական մեծության է հասնում 20 տարեկանում:

Գլխուղեղը կազմված է ծայրային ուղեղից (մեծ կիսագնդեր, առջևի ուղեղ), միջանկյալ ուղեղից, միջին ուղեղից, կամուրջից, երկարավուն ուղեղից և ուղեղիկից:

Երկարավուն ուղեղը, կամուրջը, միջին և միջանկյալ ուղեղները կազմում են ուղեղաբունը:

Երկարավուն ուղեղը ողնուղեղի վերին հաստացած կոնաձև մասն է՝ 2,5-3 սմ երկարությամբ։ Երկարավուն ուղեղն իր կառուցվածքով նման է ողնուղեղին և նրա նման կատարում է ռեֆլեքսային և հաղորդող գործառույթներ:

Երկարավուն ուղեղի տարբեր կորիզներն ապահովում են շնչառական, սիրտ-անոթային, մարսողական համակարգերի գործունեությունը, արգելակում և դրդում մեծ կիսագնդերի կեղևի ու ողնուղեղի ֆունկցիաները։ Այստեղ են գտնվում ծամելու, կլլման, ծծելու ռեֆլեքսների կենտրոնները։ Երկարավուն ուղեղն իրականացնում է նաև մի շարք պաշտպանական ռեֆլեքսներ՝ փռշտոց, հազ, փսխում, արցունքազատում, կոպերի թարթում, մասնակցում է նաև կեցվածքն ապահովող ռեֆլեքսների իրականացմանը։ Այսպիսով, երկարավուն ուղեղում գտնվում են կենսական կարևոր կենտրոններ, ուստի նրա ոչ միայն հեռացումը, այլև վնասումն ավարտվում է մահով։ Երկարավուն ուղեղով են անցնում գլխուղեղի մյուս բաժինները ողնուղեղի հետ միացնող վարընթաց և ողնուղեղից հաղորդվող վերընթաց ուղիները։

Վարոլյան կամուրջ

Վարոլյան կամուրջը ներքևից սահմանակից է երկարավուն ուղեղին, իսկ վերևից փոխակերպվում է միջին ուղեղի։ Կամրջում գտնվում են որոշ գանգուղեղային նյարդերի կորիզներ, որոնք նյարդավորում են գլխի առջևի մասը, դեմքի մաշկը, դիմախաղի մկանները, ենթածնոտային, ենթալեզվային թքագեղձերը, արցունքագեղձերը, ականջի, բերանի ու քթի խոռոչի լորձաթաղանթը։ Նրանով են անցնում առջևի և միջին ուղեղը ստորև գտնվող կենտրոններին կապող ուղիները։

Միջին ուղեղ

Միջին ուղեղը վարոլյան կամրջի շարունակությունն է։ Միջին ուղեղը բաղկացած է քառաբլուրներից, որոնք ապահովում են տեսողության ու լսողության առաջնային ռեակցիաները՝ ակնագնդի շարժումը դեպի լույսի աղբյուրը, կենդանիների ականջախեցու և մարդու գլխի թեքումը դեպի ձայնը։

Միջին ուղեղում են գտնվում նաև զգացող և շարժիչ որոշ կորիզներ, որոնք կարգավորում են ակնագնդերի շարժումը, բբային ռեֆլեքսները, մկանային լարվածությունը, դիմախաղի, մատների նուրբ շարժումները։ Միջին ուղեղի վնասման դեպքում նկատվում են այդ մկանների ոչ կամային կծկումներ կամ դող։ Միջին ուղեղում գտնվող նեյրոնների որոշ խումբ կեղևի վրա թողնում է ակտիվացնող ազդեցություն, որը կարևոր նշանակություն ունի արթուն վիճակը պահպանելու համար։ Միջին ուղեղով են անցնում նաև ողնուղեղը մեծ կիսագնդերի հետ կապող ուղիները։

Միջանկյալ ուղեղ

 Միջանկյալ ուղեղըտեղադրված է մեծ կիսագնդերի տակ։ Նրա հիմնական բաժիններից են տեսաթումբը ու ենթատեսաթումբը։ Տեսաթումբն իրականացնում է ողնուղեղից, միջին ուղեղից, ուղեղիկից ու հիմային հանգույցներից դեպի մեծ կիսագնդեր ընթացող նյարդային ազդակների մշակում, մասնակցում է օրգանիզմի՝ որպես միասնական համակարգի կարգավորմանը։ Մեծ կիսագնդերի կեղևի հետ ունեցած երկկողմանի կապերի շնորհիվ տեսաթումբը մասնակցում է քնի ու արթունության հերթագայմանը, գիտակցության պահպանմանը, արգելակման զարգացմանը։ Այն նաև ցավազգաց կենտրոն է։

Ենթատեսաթումբը կարևոր դեր ունի օրգանիզմի ներքին միջավայրի կայունության պահպանման, ինքնավար, ներզատական ու մարմնական համակարգերի ամբողջականության համար։ Այստեղ են գտնվում նյութափոխանակությունը, մարմնի կայուն ջերմաստիճանը, քաղցի ու հագեցման, ծարավի, սեռական վարքագծի, վախի ու կատաղության, քնի ու արթունության հերթագայումը կարգավորող կենտրոնները։ Ենթատեսաթումբը նաև վեգետատիվ նյարդային համակարգի գործունեությունը կարգավորող ենթակեղևային բարձրագույն բաժինն է։

Ուղեղիկ

Ուղեղիկը  համարվում է վարոլյան կամրջի խոշոր ելուստ։ Մարդու ուղեղիկի զանգվածը մոտավորապես  150  գ է։ Ուղեղիկը կազմված է երկու կիսագնդերից ու դրանք միացնող որդից։ Կիսագնդերը խոր ակոսներով բաժանվում են բլթերի ու բազմաթիվ գալարների։ Ուղեղիկի գորշ նյութը առաջացնում է կեղև, որի տակ սպիտակ նյութն է գորշ նյութի կուտակներով՝ կորիզներով։ Ուղեղիկի գորշ ու սպիտակ նյութերի հետաքրքիր պատկերը կոչվում է «կենաց ծառ»։

Ըստ կազմության՝ բայերը լինում են պարզ և ածանցավոր։

Ածանցավոր բայերը չորս տեսակի են` սոսկածանցավոր, պատճառական, բազմապատկական և կրավորական:

Սոսկածանցներն են՝ ան, են, ն, չ`  մեծ-ան-ալ, վախ-են-ալ, գտ-ն-ել, կոր-չ-ել և այլն:

Պատճառական ածանցներն են՝ ացն, եցն, ցն:  Պատճառական բայերը կազմվում են`

1. Ա  խոնարհման պարզ և ան սոսկածանցավոր բայերից` ացն ածանցով` խաղալ-խաղացնել, քարանալ-քարացնել:

2. Ե  խոնարհման պարզ և են սոսկածանցավոր բայերից` եցն ածանցով` քայլել-քայլեցնել, վախենալ-վախեցնել:

3.Ն, չ սոսկածանցավոր բայերից` ցն ածանցով` հասնել-հասցնել, փախչել-փախցնել:

Կան շատ բայեր, որոնցից ածանցներով պատճառական բայ չի կազմվում: Այսպիսի բայերի պատճառականը կազմվում է տալ բայի հարադրությամբ` բերել-բերել տալ, զարդարել-զարդարել տալ և այլն:

Կան բայեր, որոնցում կա ցն տառակապակցությունը` հարցնել, լցնել,վերցնել, սակայն դրանք պատճառական բայեր չեն, քանի որ առանց ցն -ի ձևեր չունեն:

Բազմապատկական ածանցներն են՝ ատ, ոտ, կոտ, տ` կտրել-կտրատել, խոցել-խոցոտել, թռչել-թռչկոտել, պատռել-պատռտել:

Ածանցներով բազմապատկական բայեր կազմվում են շատ քիչ բայերից: Բազմապատկական բայեր են կազմվում նաև արմատի կրկնությամբ` վազել-վազվզել, քաշել-քաշքշել և այլն, դարձյալ ոչ բոլոր բայերից:

Կազմությամբ կրավորական  կոչվում են այն բայերը, որոնց կազմում կա կրավորական ածանց:Կրավորական ածանցն է վ -ն` գրել-գրվել, կառուցել-կառուցվել, հեռանալ-հեռացվել, կարդալ-կարդացվել: Բացի ածանցավոր բայերից կան նաև հարադրական  բայեր: Դրանք բարդ բառեր են, դրանց բաղադրիչները գրվում են առանձին, բայց իմաստով համարժեք են մեկ բայի՝ բարև տալ-բարևել:

Առաջադրանքներ

1․ Ի՞նչ ընդհանրությամբ են խմբավորվել տրված բայերը:

Ա. Կիրառել, խմել, հնարել, բացատրել, գրավել, հասնել, լցնել, թռչել, սառչել:

Բ. Գնալ, զգալ, խոյանալ, ընթանալ, վախենալ, կամենալ, տզզալ, շրխկալ:

Առաջին շարքում տրված են ե-խոնարհման բայեր, իսկ երկրորդ շարքում ա-խոնարհման բայեր

2.Տրված արմատներից բայեր կազմի՛ր և ընդգծի՛ր արմատի և ել կամ ալ վերջավորության միջև եղած մասը:

Օրինակ`

տես — տեսնել, բարձր — բարձրանալ:

Ա. Ընկեր-ընկերանալ, թանձր-թանձրանալ, խոր-խորանալ:

Բ. Վախ-վախենալ, կամ-կամենալ, մոտ-մոտենալ:

Գ. Հաս-հասնել, անց-անցնել, հագ-հագնել:

Դ-. Թիռ-թռչել, սառ-սառչել, կիպ-կպչել:

3.Տրված բայերը պատճառական դարձնող ածանցները թվի՛ր:

Մեծացնել, հեռացնել, գգացնել, վախեցնել, հիշեցնեյ, թռցնել, տեսցնել:

Մեծացնել- ացն

հեռացնել- ացն

զգացնել- ացն

վախեցնել- եցն

հիշեցնել-եցն

թռցնել- ցն

տեսցնել- ցն

1.Հոլովի՛ր գիրք, շուն, գինի, կին բառերը։

Ուղղական (ո՞վ, ի՞նչ)

Ո՞վ — շուն, կին

Ի՞նչ — գիրք, գինի

Սեռական (ո՞ւմ, ինչի՞)

Ո՞ւմ — շանը, կնոջը

Ինչի՞ — գրքին, գինու

Տրական (ո՞ւմ, ինչի՞ն)

Ո՞ւմ -շանը, կնոջը

Ինչի՞ — գրքին, գինու

Բացառական (ումի՞ց, ինչի՞ց)

Ումի՞ց — շնից, կնոջից

Ինչի՞ց — գրքից, գինուց

Գործիական (ումո՞վ, ինչո՞վ)

Ումո՞վ — շնով, կնոջով

Ինչո՞վ — գրքով, գինով

Ներգոյական (ո՞ւմ մեջ, ինչո՞ւմ, ինչի՞ մեջ)

Ինչո՞ւմ-գրքում

Ու՞մ մեջ-կնոջ մեջ

2․Դո՛ւրս գրիր դերբայներն ու սահմանական եղանակի ժամանակային ձևերը։ Գրի՛ր ժամանակային ձևը, դեմքը, թիվը։

«Ռուբեն, — ասում եմ, — ուզում եմ, որ ինձ մի լավություն անես:

Ուզում եմ, ասում եմ — անկատար ներկա, եզակի թիվ, առաջի դեմք:

Պիտի խնդրեմ, որպեսզի ինձ անկորիզ խաղողի այգին տանես, որ անմիջապես «Արարատ» գերեզմանատան ետևում է, որովհետև խաղողի նորելուկ տերևներն արդեն բավական մեծացել են-վաղակատար ներկա, երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ, և դրանք քաղելու ժամանակն է, ուզում եմ — անկատար ներկա, եզակի թիվ, առաջի դեմք չորս-հինգ դյուժին հավաքել և տոլմա պատրաստել: Ահավոր քաղց եմ զգում Բիթլիսի մեր ամենասիրած կերակուրի հանդեպ»։ Ինչ խոսք, արդեն պարզել էի-վաղակատար անցյալ, առաջին դեմք, եզակի թիվ, որ համենայն դեպս միայն Բիթլիսը չէր, որ ծանոթ էր և սիրում էր-անկատար անցյալ, երրորդ դեմք, եզակի թիվ խաղողի տերևով տոլմա ուտել։

 Այ թե համեղ ուտելիք է, ավանդական մածունն էլ լցնում ես — անկատար ներկա, երկրորդ դեմք, եզակի թիվ կես դյուժին տոլմաների վրա, հետո մի կես դյուժին էլ ես ավելացնում: «Որքան հասկանում եմ-անկատար ներկա, առաջին դեմք, եզակի թիվ, —ասում է-անկատար ներկա, երրորդ դեմք, եզակի թիվ Ռուբենը, — խաղողի տերև հավաքելիս, սովորաբար, ճյուղի կամ որթի վրայի յուրաքանչյուր երրորդ տերևն են պոկում— անկատար ներկա, երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ, այդ մասին լսե՞լ ես- վաղակատար ներկա, երկրորդ դեմք, եզակի թիվ »։

3․Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Ջորդանո Բրունոն ամբողջ ութ տարի բանտում մնաց: Սուրբ հայրերը սպասում էին, որ  նա կընկճվի: Նա խոստովանում էր, որ ինքը մեղք է գործել եկեղեցու դեմ, բայց պնդում էր, որ իր ուսմունքը ճշմարտացի է ու ամբողջական: Մտածելու համար նրան իննսուն օր ժամանակ տվեցին և օրը երկու ամգամ՝ կեսօրին ու կեսգիշերին, աստվածաբաններ էին ուղարկում նրա խուցը: Բայց նա ոչինչ չէր խնդրում: Երբ կարդինալի պալատում կարդում էին դատավճիռը, նա ասաց. «Դուք ավելի մեծ երկյուղով եք հայտնում ինձ դատավճիռը, քան ես լսում եմ»:

4․ Տեքստում գտի՛ր տրված բառերի հոմանիշները, տրված բառերը գրի՛ր հոմանիշների փոխարեն:

Ենթադրություն, ինչքան, հերիք, մի, տեսնել, ժամանակ, հաստատել, նայել, համընկել, թիվ, ամբողջական:

Բավական է-հերիք է՝ հայացք նետեք-նայեք գլոբուսին, որ նկատեք, թե Հարավային Ամերիկայի արևելյան ծովափը որքա՜ն-ինչքա~ն լավ է ներգծվում Աֆրիկայի արևմտյան ափին: Ֆրենսիս Բեկոնը դա նկատել է դեռևս 1620 թվականին-թվին: 1912 թվականին գերմանացի գիտնական Ալֆրեդ Վեգեները մի վարկած առաջ քաշեց, որ բոլոր մայրցամաքներն ինչ-որ ժամանակ ցամաքի մեկ-մի միասնական զանգված են կազմել: Սակայն Վեգեների կենդանության օրոք այդ վարկածը ճանաչում չգտավ: Հիմա երկրաբանները հավաստում են, որ Հարավային Ամերիկայի և Աֆրիկայի արմատական ապարների միջև նմանություններ կան:

Homework

Ex.1(a)

While I was walking down the street yesterday, I saw a friend of mine. He was looking in a shop window. I started to cross the road to say hello to him. While I was crossing the road, I heard a noise. A bus was coming in my direction! The bus stopped very close to me. I was lucky it didn’t hit me!

(b)

I’m a good player, but Steve is better than me and Jane is the best player in the school!

Question 1 was easy. Question 4 was easier than question 1, and question 6 was the easiest question of all.

Last night’s match was exciting, but Saturday’s match was more exciting than last night’s match, and Sunday’s match was the most exciting  ever.

Yesterday was a bad day for me, but Thursday was worse than yesterday, and Friday was the worst day of my life!

(c)

They ran home quickly.

She smiled happily.

My brother speaks French fluently.

The hairdresser cut my hair very badly.

I answered all the questions easily.

Our team played very well.

Ex. 2 (a)

Bad-good

Fast-slow

Cheap-expensive

Beautiful-ugly

Tidy-messy

Quiet-noisy

Easy-difficult

(b)

It rained very hard last Saturday when I was in town, and I got very wet.

Our dog can’t walk very well because he’s getting very old now.

I got a surprise yesterday. My uncle sent me some money!

The party was great, and I didn’t get home until midnight!

My brother says he gets good ideas when he daydreams.

I love Maths, and I’m always happy when I get the right answer.