Քիմիա

1.Գրե’ք հետեւյալ աղերի բանաձեւերը` ըստ անվանումների , հաշվեք դրանց հարաբերական մոլեկուլայի զանգվածը Mr ,ա) ցինկի քլորիդ-ZnCl2

Mr(ZnCl2)=Ar(Zn)+2*Ar(Cl)=65+2*35=135

բ) մագնեզիումի բրոմիդ-MgBr2

Mr(MgBr2)=Ar(Mg)+2*(Br)=24+2*80=184

գ) երկաթի (III) յոդիդ-FeI3

Mr(FeI3)=Ar(Fe)+3*(I)=56+3*127=437

դ) ալյումինի յոդիդ-AlI3

Mr(AlI3)=Ar(Al)+3*(I)=27+3*127=408

ե) երկաթի(II) ֆտորիդ-FeF2

Mr(FeF2)=Ar(Fe)+2*(F)=56+2*19=94

զ) պղնձի (II) սուլֆիդ-Cu(SO4)

Mr(Cu(SO4))=Ar(Cu)+Ar(S)+4*Аr(O)=64+32+4*16=160

2.Գրե’ք աղերի բանաձեւերը` Na2SO4-ի օրինակով.

3.Որոշե’ք թթու առաջացնող տարրի օքսիդացման աստիճանը հետեւյալ

թթուներում.

HNO2, H2SiO3, HNO3, HCIO4

H+1NO2-1

H+12SiO3-2

H+1NO3-1

H+1ClO4+1

Առանձնացրեք միացման և քայքայման ռեակցիաները.

AI(OH)3 =AI2O3 +H2O (միացման)

P+S=P2S3 (քայքայման)

Fe+Cl2=FeCl3 (միացման)

NaHCO3 =Na2CO3 + CO2 + H2O (քայքայման)

Ընտրե՛ք

ա) միացման

Fe+2HCl=FeCl2 +H2

3H2 +N2 =2NH3

բ) քայքայման ռեակցիաների հավասարումները

C2H2 =2C+H2

2KMnO4 =K2MnO4 +MnO2 +O2

Գրե՛ք բրոմի հետ կալցիում, ալյումին եւ երկաթ մետաղների միացման ռեակցիաների հավասարումները՝ իմանալով, որ արգասիքները CaBr2, AlBr3, FeBr3 աղերն են։

CaBr=Ca+Br2

AlBr3=Al+Br3

FeBr3=Fe+Br3

Գտե՛ք համապատասխանություն ռեակցիայի հավասարման եւ ռեակցիայի տեսակի միջեւ: Առանձնացրե ́, տեղադրե ́ք 1.Мg(OH)2 = MgO + H2O 2. CuO + H2 = Cu + H2O3 CaO + P2O5 = Ca3(PO4) 2

ա) միացման

1.Мg(OH)2 = MgO + H2O

բ) փոխանակման

2. CuO + H2 = Cu + H2O3

գ) տեղակալման

դ) քայքայման

CaO + P2O5 = Ca3(PO4) 2

Գրե՛ք հետեւյալ տարրերի քիմիական նշան­ները՝ ալումին, կալցիում, սիլիցիում եւ ֆոսֆոր: Բացատրե՛ք, թե դրանք ինչ են արտահայտում

Ալումին-Al

Կալցիում-Ca

Սիլիցիում-Si

Ֆոսֆոր-P

Տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը 16 ,և 14 է: Որոնք են այդ տարրերը

ա. ածխածին, բ. ջրածին,

գ. թթվածին, դ. ազոտ:

12******Հաշվել տրված նյութերի հարաբերական մոլե­կուլային զանգվածները.

ա) CO2

Mr(CO2)=Ar(C)+2Ar(O)=12+2*16=224

բ) CaO

Mr(CaO)=Ar(Ca)+Ar(O)=40+16=56

գ) NaOH

Mr(NaOH)=23+16+1=40

դ) ZnO

Mr(ZnO)=Ar(Zn)+Ar(O)=65+16=81

ե) Al2O3

Mr(Al2O3)=2Ar(Al)+3Ar(O)=2*27+3*16=54+48=102

13******Առանձնացրու օքսիդները

ա) CO2, բ) CaO, գ) NaOH, դ) ZnO, ե) Al2O3, զ) H2CO3, է) (NH4)2SO4, ը) KMnO4:

14****Քանի՞ հիմք կա հետեւյալ շարքերում՝

ա) CaO, HCl, NaOH, P2O5, KOH, Ca(OH)2, H2SO4, Mg(OH)2, Fe(OH)2, CO2, HF.

Պատ․5 բ) H2SO4, HNO3, Cu(OH)2, NO2, Al2O3, Ni(OH)2, Fe2O3

Հայոց լեզու

Առաջադրանքներ

1․Պարզի´ր, թե տրված թվականներն ի՞նչ սկզբունքով են խմբավորվել:

Ա. Տասնմեկ, քսաներեք, քառասունվեց, հիսունչորս, յոթանասունինը, իննսունինը, տասնմեկերորդ, վաթսունութերորդ, երեսունմեկական:

Բացարձակ

Բ. Հարյուր մեկ, հազար երեք հարյուր երեսուներկու, երկու հազար հինգ հարյուր հիսուներորդ, չորս հարյուր վաթսունական, երեք քառորդ, զրո ամբողջ հինգ տասնորդական:

Հարադիր

Գ. Երկու-երկու, քսան-քսան, տասնութ-տասնութ, հարյուր-հարյուր:

Բաշխական

2․Պարզի՛ր, թե տրված թվականներն ի՞նչ սկզբունքով են խմբավորվել.

Ա. Մեկ, հինգ, վեց, ութ, տասը, քսան, հարյուր, հազար:

Բացարձակ

Բ. Տասնմեկ, քսանյոթ, հարյուր տասնինը, հազար վեց հարյուր քսանութ:

Բացարձակ

Գ. Երեսուն, քառասուն, երկրորդ, հինգերորդ, վեցական, տասական:

Բաղադրայլ

Դ. Հազար հինգ հարյուր յոթանասունմեկ, ութսունվեց, քսանյոթերորդ, քառասունմեկերորդ, մեկ երրորդ, երեք տասնորդական:

Հարադիր

3․Տրված թվականները խմբավորի՛ր

ա) ըստ կազմության (պարզ, ածանցավոր, բարդ, բարդածանցավոր).

բ) ըստ նրա, թե ի՛նչ են ցույց տալիս (քանակ, թվային բաշխում, թվային կարգ).

գ) ըստ նրա, թե ինչպե՛ս են գրվում (կից, անջատ, գծիկով):

Հարյուր քսան, վաթսուն, երրորդ, յոթ, տասը-տասը, չորրորդ, վաթսունմեկերորդ, ինր, քառասուն-քառասուն, հազար ինը հարյուր իննսունվեց, մեկական, հարյուր ութսուներեքերորդ, երկու հազար հինզ հարյուր տասնվեց, հինգական, տասնյոթերորդ, քառասուներորդ:

Ա)  երրորդ, հարյուր քսան, յոթ, չորրորդ, վաթսունմեկերորդ, ինը, հազար ինը հարյուր իննսունվեց, հարյուր ութսուներեքերորդ, երկու հազար հինգ հարյուր տասնվեց, տասնյոթերորդ, քառասուներորդ։

Բ) տասը-տասը, քառասուն-քառասուն, մեկական, հինգական

Գ)  վաթսուն

4.Տրված թվականներով բառեր կազմի՛ր`  դրանք բաղադրելով Բ խմբում տրվսւծ արմատների և  ածանցների հետ:

Ա Երկու, երեք, չորս (քառ), յոթ, ինը, տասը, քառասուն, առաջին, երրորդ:

Բ. ճյուղ, գլուխ, ամ, ակի, անի, յա, յակ, պատիկ:

Երկճյուղ, քառյակ, յոթյակ, իննապատիկ, տասնապատիկ, երկակի, եռակի

5. Տեքստի թվականները բառերով գրի՛ր:

Մարդն իր կյանքի 70 տարվա ընթացքում միջին հաշվով 50 000 000 քայլ է անում:  Քաղաքային տրանսպորտով երթևեկող մարդն օրական 2 000 քայլ է անում:

Մարդն իր կյանքի 70 տարիներից 13-ը ծախսում է խոսակցությունների, 6 տարի` ուտելու վրա: Այդ ընթացքում 100 տոննա ուտելիք է օգտագործում:

Կյանքի 1/3-ը քնած  է անցկացնում:

Յոթանասուն տարվա, հիսուն միլիոն քայլ, երկու հազար քայլ, յոթանասուն տարիներից, տասներեքը ծախսում, վեց տարի, հարյուր տոննա, մեկ-երրորդը քնած է։

 6.Տեքստի թվականները բառերով գրի՛ր:

 Կալիֆոռնիացի 40-ամյա մի մարդ (Պիտեր Նիկեյրսը) Միացյալ Նահանգները` Խաղաղ օվկիանոսից մինչև Ատլանտյան, ոտքով անցավ 99 օր 13 ժամ 13 րոպեում, 6 ժամով ավելի արագ, քան նույն տարածությունն անցած հայրենակիցը:  Ճանապարհի երկարությունը 4904 կիլոմետր էր: 1 օրում անցնում էր միջին հաշվով 50 կիլոմետր:

Քառասուն, իննսուն, տասներեք, վեց ժամով, չորս հազար չորս կիլոմետր, մեկ օրում, հիսուն կիլոմետր։

7․ Նախադասությունները լրացրո՛ւ` կետերը փոխարինելով ուղղակի խոսքերով:

Հյուրն ուշադիր լսում էր ոգևորված ուղեկցի պատմությունը տաճարի մասին ու մտածում էր«Այս ինչ հետաքրքիր պատմություն էր, երբեք չէի լսել այդ ամենի մասին»:

 Քաղցն անհամբեր էր դարձել նրան, ու լսելով տանտիրուհու շաղակրատանքը՝ մտքում ասում էր «Այս տանտիրուհին ինձ արդեն բարկացնում է»:

Արդեն ամեն ինչ պարզ էր ու հասկանալի. նա գրեց «Չեմ կարող քեզ հետ գալ»:

 Ցուցանակն անտառում զբոսնել ցանկացողներին զգուշացնում էր «Այստեղով անցնելն արգելվում է»:

Զարմացած նայում էր վիճող անծանոթներին ու մտածում «Ինչու՞ են նրանք վիճում»:

Վազում էր ծիածանի հետևից ու իրեն-իրեն շշնջում «Ինչպե՞ս հասնեմ նրան»:

Սպասումից ձանձրացած՝ մտածում էր «Ե՞րբ եմ հասնելու տեղ»:

8. Ընդգծված նախադասությունը (հեղինակի խոսքը) գրի՛ր:

ա) ուրիշի ուղղակի խոսքից առաջ,

բ) ուրիշի ուղղակի խոսքից հետո:

«Ես զգում էի,- պատմում է վեպի հերոսը,- թե ինչպես են սուզանավի պատուհանները, ջրի ճնշմանը ենթարկվելով, ներս հրվում»:

«Նավապետը մեղավոր է ճանաչվում, գրված էր դատական արձանագրության մեջ,- քանի որ ճանապարհը զիջելու ոչ մի հրաման չի տրվել»:

«Եթե մարմինը լույսը չի կլանում, չի անդրադարձնում և չի բեկում,- գրված է գրքում,- ինքնըստինքյան անտեսանելի է»: